• </* Theme Name: Twenty Ten Theme URI: http://wordpress.org/ Description: The 2010 theme for WordPress is stylish, customizable, simple, and readable -- make it yours with a custom menu, header image, and background. Twenty Ten supports six widgetized areas (two in the sidebar, four in the footer) and featured images (thumbnails for gallery posts and custom header images for posts and pages). It includes stylesheets for print and the admin Visual Editor, special styles for posts in the "Asides" and "Gallery" categories, and has an optional one-column page template that removes the sidebar. Author: the WordPress team Version: 1.3 License: GNU General Public License License URI: license.txt Tags: black, blue, white, two-columns, fixed-width, custom-header, custom-background, threaded-comments, sticky-post, translation-ready, microformats, rtl-language-support, editor-style, custom-menu */ /* =Reset default browser CSS. Based on work by Eric Meyer: http://meyerweb.com/eric/tools/css/reset/index.html -------------------------------------------------------------- */ html, body, div, span, applet, object, iframe, h1, h2, h3, h4, h5, h6, p, blockquote, pre, a, abbr, acronym, address, big, cite, code, del, dfn, em, font, img, ins, kbd, q, s, samp, small, strike, strong, sub, sup, tt, var, b, u, i, center, dl, dt, dd, ol, ul, li, fieldset, form, label, legend, table, caption, tbody, tfoot, thead, tr, th, td { background: transparent; border: 0; margin: 0; padding: 0; vertical-align: baseline; } body { line-height: 1; } h1, h2, h3, h4, h5, h6 { clear: both; font-weight: normal; } ol, ul { list-style: none; } blockquote { quotes: none; } blockquote:before, blockquote:after { content: ''; content: none; } del { text-decoration: line-through; } /* tables still need 'cellspacing="0"' in the markup */ table { border-collapse: collapse; border-spacing: 0; } a img { border: none; } /* =Layout -------------------------------------------------------------- */ /* LAYOUT: Two columns DESCRIPTION: Two-column fixed layout with one sidebar right of content */ #container { float: left; margin: 0 -240px 0 0; width: 100%; } #content { margin: 0 280px 0 20px; } #primary, #secondary { float: right; overflow: hidden; width: 220px; } #secondary { clear: right; } #footer { clear: both; width: 100%; } /* LAYOUT: One column, no sidebar DESCRIPTION: One centered column with no sidebar */ .one-column #content { margin: 0 auto; width: 640px; } /* LAYOUT: Full width, no sidebar DESCRIPTION: Full width content with no sidebar; used for attachment pages */ .single-attachment #content { margin: 0 auto; width: 900px; } /* =Fonts -------------------------------------------------------------- */ body, input, textarea, .page-title span, .pingback a.url { font-family: MB Khursheed, Georgia, "Bitstream Charter", serif; } h3#comments-title, h3#reply-title, #access .menu, #access div.menu ul, #cancel-comment-reply-link, .form-allowed-tags, #site-info, #site-title, #wp-calendar, .comment-meta, .comment-body tr th, .comment-body thead th, .entry-content label, .entry-content tr th, .entry-content thead th, .entry-meta, .entry-title, .entry-utility, #respond label, .navigation, .page-title, .pingback p, .reply, .widget-title, .wp-caption-text { font-family: MB Khursheed, "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, "Nimbus Sans L", sans-serif; } input[type=submit] { font-family: MB Khursheed, "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, "Nimbus Sans L", sans-serif; } pre { font-family: MB Khursheed, "Courier 10 Pitch", Courier, monospace; } code { font-family: MB Khursheed, Monaco, Consolas, "Andale Mono", "DejaVu Sans Mono", monospace; } /* =Structure -------------------------------------------------------------- */ /* The main theme structure */ #access .menu-header, div.menu, #colophon, #branding, #main, #wrapper { margin: 0 auto; width: 940px; } #wrapper { background: #fff; margin-top: 20px; padding: 0 20px; } /* Structure the footer area */ #footer-widget-area { overflow: hidden; } #footer-widget-area .widget-area { float: left; margin-right: 20px; width: 220px; } #footer-widget-area #fourth { margin-right: 0; } #site-info { float: left; font-size: 14px; font-weight: bold; width: 700px; } #site-generator { float: right; width: 220px; } /* =Global Elements -------------------------------------------------------------- */ /* Main global 'theme' and typographic styles */ body { background: #f1f1f1; } body, input, textarea { color: #666; font-size: 12px; line-height: 18px; } hr { background-color: #e7e7e7; border: 0; clear: both; height: 1px; margin-bottom: 18px; } /* Text elements */ p { margin-bottom: 18px; text-align:justify; } ul { list-style: square; margin: 0 0 18px 1.5em; } ol { list-style: decimal; margin: 0 0 18px 1.5em; } ol ol { list-style: upper-alpha; } ol ol ol { list-style: lower-roman; } ol ol ol ol { list-style: lower-alpha; } ul ul, ol ol, ul ol, ol ul { margin-bottom: 0; } dl { margin: 0 0 24px 0; } dt { font-weight: bold; } dd { margin-bottom: 18px; } strong { font-weight: bold; } cite, em, i { font-style: italic; } big { font-size: 131.25%; } ins { background: #ffc; text-decoration: none; } blockquote { font-style: italic; padding: 0 3em; } blockquote cite, blockquote em, blockquote i { font-style: normal; } pre { background: #f7f7f7; color: #222; line-height: 18px; margin-bottom: 18px; overflow: auto; padding: 1.5em; } abbr, acronym { border-bottom: 1px dotted #666; cursor: help; } sup, sub { height: 0; line-height: 1; position: relative; vertical-align: baseline; } sup { bottom: 1ex; } sub { top: .5ex; } input[type="text"], textarea { background: #f9f9f9; border: 1px solid #ccc; box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); -moz-box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); -webkit-box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); padding: 2px; } a:link { color: #0066cc; } a:visited { color: #743399; } a:active, a:hover { color: #ff4b33; } /* Text meant only for screen readers */ .screen-reader-text { position: absolute; left: -9000px; } /* =Header -------------------------------------------------------------- */ #header { padding: 30px 0 0 0; } #site-title { float: left; font-size: 30px; line-height: 36px; margin: 0 0 18px 0; width: 700px; } #site-title a { color: #000; font-weight: bold; text-decoration: none; } #site-description { clear: right; float: right; font-style: italic; margin: 15px 0 18px 0; width: 220px; } /* This is the custom header image */ #branding img { border-top: 4px solid #000; border-bottom: 1px solid #000; display: block; float: left; } /* =Menu -------------------------------------------------------------- */ #access { background: #000; display: block; float: left; margin: 0 auto; width: 940px; } #access .menu-header, div.menu { font-size: 13px; margin-left: 12px; width: 928px; } #access .menu-header ul, div.menu ul { list-style: none; margin: 0; } #access .menu-header li, div.menu li { float: left; position: relative; } #access a { color: #aaa; display: block; line-height: 38px; padding: 0 10px; text-decoration: none; } #access ul ul { box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); -moz-box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); -webkit-box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); display: none; position: absolute; top: 38px; left: 0; float: left; width: 180px; z-index: 99999; } #access ul ul li { min-width: 180px; } #access ul ul ul { left: 100%; top: 0; } #access ul ul a { background: #333; line-height: 1em; padding: 10px; width: 160px; height: auto; } #access li:hover > a, #access ul ul :hover > a { background: #333; color: #fff; } #access ul li:hover > ul { display: block; } #access ul li.current_page_item > a, #access ul li.current-menu-ancestor > a, #access ul li.current-menu-item > a, #access ul li.current-menu-parent > a { color: #fff; } * html #access ul li.current_page_item a, * html #access ul li.current-menu-ancestor a, * html #access ul li.current-menu-item a, * html #access ul li.current-menu-parent a, * html #access ul li a:hover { color: #fff; } /* =Content -------------------------------------------------------------- */ #main { clear: both; overflow: hidden; padding: 40px 0 0 0; } #content { margin-bottom: 36px; } #content, #content input, #content textarea { color: #333; font-size: 16px; line-height: 24px; } #content p, #content ul, #content ol, #content dd, #content pre, #content hr { margin-bottom: 24px; } #content ul ul, #content ol ol, #content ul ol, #content ol ul { margin-bottom: 0; } #content pre, #content kbd, #content tt, #content var { font-size: 15px; line-height: 21px; } #content code { font-size: 13px; } #content dt, #content th { color: #000; } #content h1, #content h2, #content h3, #content h4, #content h5, #content h6 { color: #000; line-height: 1.5em; margin: 0 0 20px 0; } #content table { border: 1px solid #e7e7e7; margin: 0 -1px 24px 0; text-align: left; width: 100%; } #content tr th, #content thead th { color: #888; font-size: 12px; font-weight: bold; line-height: 18px; padding: 9px 24px; } #content tr td { border-top: 1px solid #e7e7e7; padding: 6px 24px; } #content tr.odd td { background: #f2f7fc; } .hentry { margin: 0 0 48px 0; } .home .sticky { background: #f2f7fc; border-top: 4px solid #000; margin-left: -20px; margin-right: -20px; padding: 18px 20px; } .single .hentry { margin: 0 0 36px 0; } .page-title { color: #000; font-size: 14px; font-weight: bold; margin: 0 0 36px 0; } .page-title span { color: #333; font-size: 16px; font-style: italic; font-weight: normal; } .page-title a:link, .page-title a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .page-title a:active, .page-title a:hover { color: #ff4b33; } #content .entry-title { color: #000; font-size: 21px; font-weight: bold; line-height: 1.3em; margin-bottom: 0; } .entry-title a:link, .entry-title a:visited { color: #000; text-decoration: none; } .entry-title a:active, .entry-title a:hover { color: #ff4b33; } .entry-meta { color: #888; font-size: 12px; } .entry-meta abbr, .entry-utility abbr { border: none; } .entry-meta abbr:hover, .entry-utility abbr:hover { border-bottom: 1px dotted #666; } .entry-content, .entry-summary { clear: both; padding: 12px 0 0 0; } #content .entry-summary p:last-child { margin-bottom: 12px; } .entry-content fieldset { border: 1px solid #e7e7e7; margin: 0 0 24px 0; padding: 24px; } .entry-content fieldset legend { background: #fff; color: #000; font-weight: bold; padding: 0 24px; } .entry-content input { margin: 0 0 24px 0; } .entry-content input.file, .entry-content input.button { margin-right: 24px; } .entry-content label { color: #888; font-size: 12px; } .entry-content select { margin: 0 0 24px 0; } .entry-content sup, .entry-content sub { font-size: 10px; } .entry-content blockquote.left { float: left; margin-left: 0; margin-right: 24px; text-align: right; width: 33%; } .entry-content blockquote.right { float: right; margin-left: 24px; margin-right: 0; text-align: left; width: 33%; } .page-link { clear: both; color: #000; font-weight: bold; margin: 0 0 22px 0; word-spacing: 0.5em; } .page-link a:link, .page-link a:visited { background: #f1f1f1; color: #333; font-weight: normal; padding: 0.5em 0.75em; text-decoration: none; } .home .sticky .page-link a { background: #d9e8f7; } .page-link a:active, .page-link a:hover { color: #ff4b33; } body.page .edit-link { clear: both; display: block; } #entry-author-info { background: #f2f7fc; border-top: 4px solid #000; clear: both; font-size: 14px; line-height: 20px; margin: 24px 0; overflow: hidden; padding: 18px 20px; } #entry-author-info #author-avatar { background: #fff; border: 1px solid #e7e7e7; float: left; height: 60px; margin: 0 -104px 0 0; padding: 11px; } #entry-author-info #author-description { float: left; margin: 0 0 0 104px; } #entry-author-info h2 { color: #000; font-size: 100%; font-weight: bold; margin-bottom: 0; } .entry-utility { clear: both; color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; } .entry-meta a, .entry-utility a { color: #888; } .entry-meta a:hover, .entry-utility a:hover { color: #ff4b33; } #content .video-player { padding: 0; } /* =Asides -------------------------------------------------------------- */ .home #content .format-aside p, .home #content .category-asides p { font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 10px; margin-top: 0; } .home .hentry.format-aside, .home .hentry.category-asides { padding: 0; } .home #content .format-aside .entry-content, .home #content .category-asides .entry-content { padding-top: 0; } /* =Gallery listing -------------------------------------------------------------- */ .format-gallery .size-thumbnail img, .category-gallery .size-thumbnail img { border: 10px solid #f1f1f1; margin-bottom: 0; } .format-gallery .gallery-thumb, .category-gallery .gallery-thumb { float: left; margin-right: 20px; margin-top: -4px; } .home #content .format-gallery .entry-utility, .home #content .category-gallery .entry-utility { padding-top: 4px; } /* =Attachment pages -------------------------------------------------------------- */ .attachment .entry-content .entry-caption { font-size: 140%; margin-top: 24px; } .attachment .entry-content .nav-previous a:before { content: '\21900a0'; } .attachment .entry-content .nav-next a:after { content: '0a0\2192'; } /* =Images -------------------------------------------------------------- */ /* Resize images to fit the main content area. - Applies only to images uploaded via WordPress by targeting size-* classes. - Other images will be left alone. Use "size-auto" class to apply to other images. */ img.size-auto, img.size-full, img.size-large, img.size-medium, .attachment img { max-width: 100%; /* When images are too wide for containing element, force them to fit. */ height: auto; /* Override height to match resized width for correct aspect ratio. */ } .alignleft, img.alignleft { display: inline; float: left; margin-right: 24px; margin-top: 4px; } .alignright, img.alignright { display: inline; float: right; margin-left: 24px; margin-top: 4px; } .aligncenter, img.aligncenter { clear: both; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto; } img.alignleft, img.alignright, img.aligncenter { margin-bottom: 12px; } .wp-caption { background: #f1f1f1; line-height: 18px; margin-bottom: 20px; max-width: 632px !important; /* prevent too-wide images from breaking layout */ padding: 4px; text-align: center; } .wp-caption img { margin: 5px 5px 0; } .wp-caption p.wp-caption-text { color: #888; font-size: 12px; margin: 5px; } .wp-smiley { margin: 0; } .gallery { margin: 0 auto 18px; } .gallery .gallery-item { float: left; margin-top: 0; text-align: center; width: 33%; } .gallery-columns-2 .gallery-item { width: 50%; } .gallery-columns-4 .gallery-item { width: 25%; } .gallery img { border: 2px solid #cfcfcf; } .gallery-columns-2 .attachment-medium { max-width: 92%; height: auto; } .gallery-columns-4 .attachment-thumbnail { max-width: 84%; height: auto; } .gallery .gallery-caption { color: #888; font-size: 12px; margin: 0 0 12px; } .gallery dl { margin: 0; } .gallery img { border: 10px solid #f1f1f1; } .gallery br+br { display: none; } #content .attachment img {/* single attachment images should be centered */ display: block; margin: 0 auto; } /* =Navigation -------------------------------------------------------------- */ .navigation { color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; overflow: hidden; } .navigation a:link, .navigation a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .navigation a:active, .navigation a:hover { color: #ff4b33; } .nav-previous { float: left; width: 50%; } .nav-next { float: right; text-align: right; width: 50%; } #nav-above { margin: 0 0 18px 0; } #nav-above { display: none; } .paged #nav-above, .single #nav-above { display: block; } #nav-below { margin: -18px 0 0 0; } /* =Comments -------------------------------------------------------------- */ #comments { clear: both; } #comments .navigation { padding: 0 0 18px 0; } h3#comments-title, h3#reply-title { color: #000; font-size: 20px; font-weight: bold; margin-bottom: 0; } h3#comments-title { padding: 24px 0; } .commentlist { list-style: none; margin: 0; } .commentlist li.comment { border-bottom: 1px solid #e7e7e7; line-height: 24px; margin: 0 0 24px 0; padding: 0 0 0 56px; position: relative; } .commentlist li:last-child { border-bottom: none; margin-bottom: 0; } #comments .comment-body ul, #comments .comment-body ol { margin-bottom: 18px; } #comments .comment-body p:last-child { margin-bottom: 6px; } #comments .comment-body blockquote p:last-child { margin-bottom: 24px; } .commentlist ol { list-style: decimal; } .commentlist .avatar { position: absolute; top: 4px; left: 0; } .comment-author { } .comment-author cite { color: #000; font-style: normal; font-weight: bold; } .comment-author .says { font-style: italic; } .comment-meta { font-size: 12px; margin: 0 0 18px 0; } .comment-meta a:link, .comment-meta a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .comment-meta a:active, .comment-meta a:hover { color: #ff4b33; } .commentlist .even { } .commentlist .bypostauthor { } .reply { font-size: 12px; padding: 0 0 24px 0; } .reply a, a.comment-edit-link { color: #888; } .reply a:hover, a.comment-edit-link:hover { color: #ff4b33; } .commentlist .children { list-style: none; margin: 0; } .commentlist .children li { border: none; margin: 0; } .nopassword, .nocomments { display: none; } #comments .pingback { border-bottom: 1px solid #e7e7e7; margin-bottom: 18px; padding-bottom: 18px; } .commentlist li.comment+li.pingback { margin-top: -6px; } #comments .pingback p { color: #888; display: block; font-size: 12px; line-height: 18px; margin: 0; } #comments .pingback .url { font-size: 13px; font-style: italic; } /* Comments form */ input[type=submit] { color: #333; } #respond { border-top: 1px solid #e7e7e7; margin: 24px 0; overflow: hidden; position: relative; } #respond p { margin: 0; } #respond .comment-notes { margin-bottom: 1em; } .form-allowed-tags { line-height: 1em; } .children #respond { margin: 0 48px 0 0; } h3#reply-title { margin: 18px 0; } #comments-list #respond { margin: 0 0 18px 0; } #comments-list ul #respond { margin: 0; } #cancel-comment-reply-link { font-size: 12px; font-weight: normal; line-height: 18px; } #respond .required { color: #ff4b33; font-weight: bold; } #respond label { color: #888; font-size: 12px; } #respond input { margin: 0 0 9px; width: 98%; } #respond textarea { width: 98%; } #respond .form-allowed-tags { color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; } #respond .form-allowed-tags code { font-size: 11px; } #respond .form-submit { margin: 12px 0; } #respond .form-submit input { font-size: 14px; width: auto; } /* =Widget Areas -------------------------------------------------------------- */ .widget-area ul { list-style: none; margin-left: 0; } .widget-area ul ul { list-style: square; margin-left: 1.3em; } .widget-area select { max-width: 100%; } .widget_search #s {/* This keeps the search inputs in line */ width: 60%; } .widget_search label { display: none; } .widget-container { margin: 0 0 18px 0; } .widget-title { color: #222; font-weight: bold; } .widget-area a:link, .widget-area a:visited { text-decoration: none; } .widget-area a:active, .widget-area a:hover { text-decoration: underline; } .widget-area .entry-meta { font-size: 11px; } #wp_tag_cloud div { line-height: 1.6em; } #wp-calendar { width: 100%; } #wp-calendar caption { color: #222; font-size: 14px; font-weight: bold; padding-bottom: 4px; text-align: left; } #wp-calendar thead { font-size: 11px; } #wp-calendar thead th { } #wp-calendar tbody { color: #aaa; } #wp-calendar tbody td { background: #f5f5f5; border: 1px solid #fff; padding: 3px 0 2px; text-align: center; } #wp-calendar tbody .pad { background: none; } #wp-calendar tfoot #next { text-align: right; } .widget_rss a.rsswidget { color: #000; } .widget_rss a.rsswidget:hover { color: #ff4b33; } .widget_rss .widget-title img { width: 11px; height: 11px; } /* Main sidebars */ #main .widget-area ul { margin-left: 0; padding: 0 20px 0 0; } #main .widget-area ul ul { border: none; margin-left: 1.3em; padding: 0; } #primary { } #secondary { } /* Footer widget areas */ #footer-widget-area { } /* =Footer -------------------------------------------------------------- */ #footer { margin-bottom: 20px; } #colophon { border-top: 4px solid #000; margin-top: -4px; overflow: hidden; padding: 18px 0; } #site-info { font-weight: bold; } #site-info a { color: #000; text-decoration: none; } #site-generator { font-style: italic; position: relative; } #site-generator a { background: url(images/wordpress.png) center left no-repeat; color: #666; display: inline-block; line-height: 16px; padding-left: 20px; text-decoration: none; } #site-generator a:hover { text-decoration: underline; } img#wpstats { display: block; margin: 0 auto 10px; } /* =Mobile Safari ( iPad, iPhone and iPod Touch ) -------------------------------------------------------------- */ pre { -webkit-text-size-adjust: 140%; } code { -webkit-text-size-adjust: 160%; } #access, .entry-meta, .entry-utility, .navigation, .widget-area { -webkit-text-size-adjust: 120%; } #site-description { -webkit-text-size-adjust: none; } /* =Print Style -------------------------------------------------------------- */ @media print { body { background: none !important; } #wrapper { clear: both !important; display: block !important; float: none !important; position: relative !important; } #header { border-bottom: 2pt solid #000; padding-bottom: 18pt; } #colophon { border-top: 2pt solid #000; } #site-title, #site-description { float: none; line-height: 1.4em; margin: 0; padding: 0; } #site-title { font-size: 13pt; } .entry-content { font-size: 14pt; line-height: 1.6em; } .entry-title { font-size: 21pt; } #access, #branding img, #respond, .comment-edit-link, .edit-link, .navigation, .page-link, .widget-area { display: none !important; } #container, #header, #footer { margin: 0; width: 100%; } #content, .one-column #content { margin: 24pt 0 0; width: 100%; } .wp-caption p { font-size: 11pt; } #site-info, #site-generator { float: none; width: auto; } #colophon { width: auto; } img#wpstats { display: none; } #site-generator a { margin: 0; padding: 0; } #entry-author-info { border: 1px solid #e7e7e7; } #main { display: inline; } .home .sticky { border: none; } } /* Theme Name: Twenty Ten */ /* RTL Basics */ body { direction:rtl; unicode-bidi:embed; } /* LAYOUT: Two-Column (Right) DESCRIPTION: Two-column fixed layout with one sidebar right of content */ #container { float: right; margin: 0 0 0 -240px; } #content { margin: 0 20px 36px 280px; } #primary, #secondary { float: left; } #secondary { clear: left; } /* =Fonts -------------------------------------------------------------- */ body, input, textarea, .page-title span, .pingback a.url, h3#comments-title, h3#reply-title, #access .menu, #access div.menu ul, #cancel-comment-reply-link, .form-allowed-tags, #site-info, #site-title, #wp-calendar, .comment-meta, .comment-body tr th, .comment-body thead th, .entry-content label, .entry-content tr th, .entry-content thead th, .entry-meta, .entry-title, .entry-utility, #respond label, .navigation, .page-title, .pingback p, .reply, .widget-title, input[type=submit] { font-family: MB Khursheed, Arial, Tahoma, sans-serif; } /* =Structure -------------------------------------------------------------- */ /* The main theme structure */ #footer-widget-area .widget-area { float: right; margin-left: 20px; margin-right: 0; } #footer-widget-area #fourth { margin-left: 0; } #site-info { float: right; } #site-generator { float: left; } /* =Global Elements -------------------------------------------------------------- */ /* Text elements */ ul, ol { margin: 0 1.5em 18px 0; } blockquote { font-style: normal; } /* Text meant only for screen readers */ .screen-reader-text { left: auto; text-indent:-9000px; overflow:hidden; } /* =Header -------------------------------------------------------------- */ #site-title { float: right; } #site-description { clear: left; float: left; font-style: normal; } #branding img { float: right; } /* =Menu -------------------------------------------------------------- */ #access { float:right; } #access .menu-header, div.menu { margin-right: 12px; margin-left: 0; } #access .menu-header li, div.menu li{ float:right; } #access ul ul { left:auto; right:0; float:right; } #access ul ul ul { left:auto; right:100%; } /* =Content -------------------------------------------------------------- */ #content table { text-align: right; margin: 0 0 24px -1px; } .page-title span { font-style:normal; } .entry-title, .entry-meta { clear: right; float: right; margin-left: 68px; margin-right: 0; } .entry-content input.file, .entry-content input.button { margin-left: 24px; margin-right:0; } .entry-content blockquote.left { float: right; margin-right: 0; margin-left: 24px; text-align: left; } .entry-content blockquote.right { float: left; margin-right: 24px; margin-left: 0; text-align: right; } #entry-author-info #author-avatar { float: right; margin: 0 0 0 -104px; } #entry-author-info #author-description { float: right; margin: 0 104px 0 0; } /* Gallery listing -------------------------------------------------------------- */ .category-gallery .gallery-thumb { float: right; margin-left:20px; margin-right:0; } /* Images -------------------------------------------------------------- */ #content .gallery .gallery-caption { margin-right: 0; } #content .gallery .gallery-item { float: right; } /* =Navigation -------------------------------------------------------------- */ .nav-previous { float: right; } .nav-next { float: left; text-align:left; } /* =Comments -------------------------------------------------------------- */ .commentlist li.comment { padding: 0 56px 0 0; } .commentlist .avatar { right: 0; left: auto; } .comment-author .says, #comments .pingback .url { font-style: normal; } /* Comments form */ .children #respond { margin: 0 0 0 48px; } /* =Widget Areas -------------------------------------------------------------- */ .widget-area ul { margin-right: 0; } .widget-area ul ul { margin-right: 1.3em; margin-left: 0; } #wp-calendar caption { text-align: right; } #wp-calendar tfoot #next { text-align: left; } /* Main sidebars */ #main .widget-area ul { margin-right: 0; padding: 0 0 0 20px; } #main .widget-area ul ul { margin-right: 1.3em; margin-left: 0; } /* =Footer -------------------------------------------------------------- */ #site-generator { font-style:normal; } #site-generator a { background-position: right center; padding-right: 20px; padding-left: 0; } .wordpress-hit-counter {direction:ltr;}
  • هڪ ڏينهن اسلاميه ڪاليج سکر جي اسٽاف روم ۾ ويٺي ويٺي سائين امير گل ڪٽوهر چيو ته اخبارن ۾ ڪالم ته ڏاڍا سٺا ٿا اچن پر ڪجھ عرصي کانپوءِ انهن جو نالو نشان نٿو ملي. پڇيومانس ته انٽرنيٽ تي به نٿا ملن . چيائين اتي به وڌ ۾ وڌ هفتي کان پراڻا نٿا ملن. بس اها ڳاله هئي هي بلاگ ٺاهڻ جي. _____ دعاگو : احمد علي مڱريو Website: ahmed.mangrio.com Email: ahmed@mangrio.com
  • صفحا

  • آرڪائوز

  • تازا ليک

  • تازا رايا

    وساريان نه وسرن (5) ڊي سي هاءِ… تي Mohammad Khan Sial
    ڪاوش هائيڊ پارڪ تي heman kumar
    سنڌي ٻولي قومي ٻولي ڇو نه؟ ليک… تي jamila abbassi
    سنڌي ٻولي قومي ٻولي ڇو نه؟ ليک… تي سنڌي ٻولي قومي ٻولي…
    تازي بجيٽ ۽ پسماندگي جي ڏانوڻن… تي Rehman Memon
    هر ڳالهه جي هڪڙي موسم آهي! ليک… تي Munwar ali
    ڏاکڻي پنجاب ۾ دهشتگردن خلاف ام… تي ALLAHDINO BABBAR
    This blog is no more upda… تي Dr Sameena Afghan
    تبديلي ئي آپشن هجڻ گهرجي! ليکڪ… تي Dr Sameena Afghan
    سنڌ مان هندو آبادي جي لڏ پلاڻ… تي Qasim Ali shah
    ايف-آءِ-آر ڪٿي داخل ڪرائجي؟ لي… تي Sunita
    سال 1954 کان وٺي… ليکڪ :… تي Abrar Ali Katpar
    چڪر ڇاهي؟ ليکڪ : ڊاڪٽر ايوب… تي Bilal jan
    چڪر ڇاهي؟ ليکڪ : ڊاڪٽر ايوب… تي Bilal jan
    سنڌ ۾ ايڏي پير پرستي ڇو… تي muntazer soomro
  • بلاگ ڏٺو ويو

    • 20,495 دفعا

هر ڳالهه جي هڪڙي موسم آهي! ليکڪ : وينگس

هر ڳالهه جي هڪڙي موسم آ،

هر ڪم جو هڪڙو وقت آهي.

ڄمڻ جو هڪڙو وقت آهي،

۽ مرڻ جو پنهنجو وقت آهي!

هڪ وقت آ خاص پوکڻ جو،

۽ لڻڻ جو هڪڙو وقت آهي.

پيار جو پنهنجو وقت آهي،

۽ نفرت جو ڀي وقت آهي.

هڪ جنگ جو وقت به هوندو آ،

۽ امن جو وقت به ايندو آ….! Ecclesiastes))

پاڪستان اهڙو ملڪ آهي، جتي هر وقت  ڪونه ڪو بي وقتو عمل ٿيندو رهندو آهي، يقينن هن ملڪ جي حڪمرانن جي نظر مان هي ايڪلسياسٽس جو نظم نه گذريو هوندو. جتي هر ويل بي وقتا عمل چوٽ چڙهيل هجن، اتي ڪجهه به درست ناهي ٿي سگهندو. ائين ئي هن ننڍي کنڊ سان به بڇڙو حشر ڪيو ويو ۽ آهستي آهستي هن خطي اندر رهندڙن جي صورتحال خراب ڪئي  وئي. وقت ان ويل حسين لڳندو آهي جنهن پل انسان ان اندر پاڻ کي آزاد ۽ خوش محسوس ڪري،  جيڪڏهن اهڙو ڪجهه به ناهي ته پوءِ سڀ ڪجهه بدمزه  لڳڻ لڳندو. ملڪن جي حالتن سان پڻ ائين ئي ٿيندو رهندو آهي، جو عوام آڏو بي وقت ۽ بي مثل عمل ڪيا ويندا آهن. جڏهن بي مندو ميوو ايندو آهي ته ان اندر ڪا به لذت ۽ خوشبو نه هوندي آهي.  هن ملڪ اندر آمرن جون آيل حڪومتون به بي مند ميووي جيان آهن، جن جي رياست اندر ضرورت ئي ناهي هوندي.  ان جي باوجود هو اچي ئي ويندا آهن، جڏهن هن ملڪي نظام سان اهڙي ويڌن ڪئي وڃي ۽ ان کان پوءِ هي اميد به ته اسان کي بهتر نتيجا ملندا، اهو سڀ خام و خيال هوندو آهي، حقيقت ان کان گهڻي ڪڙي آهي.

اسان مان هو حقيقت مڃڻ لاءِ تيار ناهن . هن ملڪ جي سسٽم کي اڏوهي جيان آمرن جي باقيات ۽ خود آمرن ئي  ختم ڪيو ۽ هينئر پڻ ڪري رهيا آهن، جنرل ايوب خان جي اچڻ کان پوءِ هر ڊرامو اسان آڏو موجود آهي، ڇا اسان مان ڪو ئي به انهيءَ ڳالهه کان انڪاري ٿي سگهندو ته اسان جنرل ايوب کان جند آجي ڪرائي سگهياسين؟ اسان نه ٿا سمجهون ته ائين آهي، اڄ به جنرل ايوب خان پنهنجي ڇڏيل ڪمن سان موجود آهي، بنيادي جمهوريت جي نعري جو بنيادي ڪردار آهي، اسان جي ملڪ جو عوام بي وقت ماريل اهو  پکيئڙو آهي، جنهن مٿان هر هڪ وار ڪيا ڪا ڪسر به نه ڇڏي. عوام جي صفن اندر گهڙي انهن بنيادن کي کوکلو ڪرڻ ۾ خاص ڪردار انهن جو آهي، هي اهي عمل ۽ ڪردار آهن، جيڪي پاڪستان جي تاريخ ۾ خوفناڪ ديو مالائي حيثيت رکن ٿا.  جن مان ڇوٽڪارو هميشه هڪ خوني درياهه پار ڪرڻ کان پوءِ ئي ٿيو آهي. ان جي باوجود به عوام آمرن جي اثرن کان آزادي حاصل نه ڪري سگهيو، هڪ ڊگهي تباهي اسان جي حصي ۾ آئي ۽ هينئر تائين موجود آهي. 27 ڊسمبر اسان وٽ ڪربلا جيان ئي ياد ڪيو ويندو. هڪ اميد جاڳي پئي ته ڪٿي ۽ ڪنهن موڙ تي اسان جي حصي ۾ به گلن جي خوشبو ملي سگهبي، پر هتي معاملو ئي الٽ آهي، جو جنرل (ر) مشرف جي باقيات جند ئي نه پئي ڇڏي، پاور شيئرنگ جي نالي هيٺ جمهوريت جو جنازو ڪڍيو ويو آهي. پاور شيئرنگ ڪهڙي بنياد تي آهي؟ پ پ کي سنڌ اسيمبليءَ ۾ 92 سيٽون ۽ ايم ڪيو ايم کي 50 سيٽون آهن ان جي باوجود به ايم ڪيو ايم هر فيصلي تي ڀاري آهي. ايم ڪيو ايم جي مرضيءَ بغير ڪجهه به نه پيو ٿئي.

جيڪڏهن هي پاور بيلنس يا شيئرنگ آهي ته ان ۾ ايم ڪيو ايم ئي کٽيل آهي، سنڌي عوام کي ڇا پيو ملي؟ جنرل مشرف جا ڇٽيل ٻج بلدياتي نظام ذريعي اسان کي وڻ ويڙهي وانگر وڪوڙي چڪا آهن. جنرل (ر) مشرف بلدياتي نظام ۾ جيئن حد بنديون جوڙيون ۽ سياسي پاور کي هڪ خاص هٿ ۾ رکي ڇڏيو ، ان ئي سڄي ماحول کي خراب ڪرڻ ۾ ڪردار نڀايو پئي. ڪراچي ۽ حيدرآٻاد بهترين مثال آهن. ڪراچي جو ناظم ته لاڏلي ٻار جو ڏيک ڏيندو آهي، جيترا پئسا ڪراچي جي ناظم کي مليا آهن، ان اهي صرف پنهنجن علائقن تي خرچ ڪيا ۽ نوڪريون به ڏنيون . جنرل مشرف جو تعارف ڪرايل بلدياتي نظام هڪ  اهڙو ٽاسڪ هو، جنهن ذريعي مشرف-نواز پارٽي پنهنجا مورچا مضبوط ڪري سگهي، ائين ئي ٿيو. هر شيءِ جا پهرين رخ تعين ڪيا ويندا آهن، جنرل مشرف جي متعارف ڪرايل هن بلدياتي نظام جو مقصد ڪهڙو هو؟ اهو ئي جيڪو ايوب ۽ ضياءُ جو هو! هي نظام خود عوام متعارف ڪرائي ته بهترين عمل ٿيندو، پر هي عمل هڪ جنرل جو چونڊيل آئيڊل آهي. هن نظام ۾ فائدو اڪثريت کي  ٺپ نه ٿيو، صرف مشرف-نواز ساٿارين کي ٿيو آهي. ايم ڪيو ايم پنهنجن مفادن جي دائري ۾ ڦرندڙ پارٽي آهي، جڏهن ته ايم ڪيو ايم کي احساس ڪرڻ گهرجي ته هو سنڌ ۾ رهن پيا ۽ هتي سنڌين جو به حق آهي، هر فيصلو صرف بندوق جي نوڪ تي هلي نه سگهندو، ايڊمنسٽريٽر نظام ايم ڪيو ايم کي ان وقت منظور آهي، جيڪڏهن ڪراچي، حيدرآباد، سکر ۽ ميرپورخاص ۾ ساڳيا ناظم يا کڻي ايم ڪيو ايم جا ماڻهو ايڊمنسٽريٽر ڪري رکيا وڃن. ان مان اسان ڇا سمجهون؟ ڇا سنڌ مفت جو مال آهي، جو ايم ڪيو ايم پنهنجي مرضي سان ئي چونڊ ڪري، ايمانداريءَ سان ڏٺو وڃي ته هن نظام خاص طبقي جي پارٽين ۽ عوام کي ورهائي ڇڏيو آهي، اها حقيقت آهي ته هن نظام جي ماهيت سهڻي آهي، پر جيئن ان کي لاڳو ڪيو ويو، ان جي ماهيت بدترين مفادن تي جڙيل نظر آئي.

سنڌ جي ڪيفيت هن سڄي نظام ۾ ڪيئن آهي؟ اهو ڏسڻ گهرجي،  سنڌ پنهنجي بدحالي صرف مادي سطح تي ئي نه پر سياسي سطح تي به ظاهر ڪري  رهي آهي. هن سڄي پاور شيئرنگ ۾ سنڌ کي بدحال ڪيو پيو وڃي. هن صوبي اندر صرف ايم ڪيو ايم ناهي! اهو طئه ڪرڻ انتهائي ضروري ٿي پيو آهي ته سنڌ ڪيستائين ايم ڪيو ايم جي مفادپرستي برداشت ڪندي رهندي؟ هي فيصلو اسان سنڌ جي نئين پيڙهي تي ڇڏيون پيا ته هو طئه ڪن.  هر نظام عوام جي ڀلائي لاءِ جوڙيو ويندو آهي، پر هن ملڪ اندر بلدياتي نظام صرف آمرن جي ڀلائي ڪاڻ جوڙيو ويندو رهيو آهي. آخر ڇو آمرن جي ڇڏيل شين کي قائم رکيو وڃي؟ هي فيصلو عوام کي ڪرڻ ڏيو،  اهو  فضيلت ڀريو عمل ناهي، هڪ حد تائين شين ۽ عملن کي برداشت ڪري سگهجي ٿو. سنڌ کي پٽي پڙهائي پئي وڃي ته سنڌ کي قرباني جو ٻڪرو ٿيڻ گهرجي. اسان چئون ٿا بلدياتي ۽ ايڊمنسٽريٽر نظامن جو فيصلو عوام کي ڪرڻ ڏيو، جنرل مشرف جي ڇڏيل قدمن کي Re-Fresh نه ڪريو، اسان (عوام) اڳ ئي اٺ سال ڀوڳيو آهي. هاڻي ساهي پٽڻ ڏيو، مڪاني چونڊن تي سنڌ کي ڪهڙو فيصلو ڪرڻ گهرجي؟ هي اهم سوال آهي پر اسان سنڌ حڪومت کي ياد ڪرائيندا هلون ته بنيادي پاور شيئرنگ عوام سان ۽ انهن جي مفادن وٽان ٿيندي آهي، نه ڪي نائن زيرو وٽان. ۽ هاڻي ايم ڪيو ايم کي به اخلاقن سوچڻ گهرجي ته سنڌ ڪا ”يتيم خانو“  ناهي. هر ڳالهه جي هڪڙي موسم هوندي آهي. سنڌ کي بي مندائتو فيصلو ڳچيءَ ۾ نه وجهو ۽ نه ئي جنرل مشرف جي فيصلن کي Re-Fresh ڪريو.

آخري اکر:

غلام مصطفى چئي رهيو آهي ته ذوالفقار علي ڀٽي کي ايجنسين پيدا ڪيو، هينئر هي ڳالهه ڪرڻ جو ڪهڙو مقصد آهي؟ ڀٽي کي کڻي ڪنهن به ٺاهيو،  پر غلام مصطفيَ جو پنهنجي باري ۾ ڇا خيال آهي؟

veengas.yasmeen@yahoo.com

23rd Anniversary of Mai Bhaghee ڇا آواز کي موت اچي سگهي ٿو؟ ليکڪ : وينگس

وينگس

وينگس

هن ڪائنات اندر ڪيترو نه طلسم آهي، هر هڪ شئي پنهنجي من ۾ صرف مام ئي نه پئي رکي پر انهيءَ مام ۾ هڪ اهڙو طلسم آهي، جنهن ڏانهن انسان اڻ ڄاڻ ٿي قدم کڻندو وڃي پيو. اهو جادو هن ڪائنات جي صرف ڪجهه شين ۾ موجود آهي، جنهن کي حرف عام ۾ خدا جي طرفان ڏنل ڏات چوندا آهن، توهان ۽ اسان ان کي ڇا به چئون؟ پر ان کان انڪاري ناهيون ته هن ڌرتيءَ جي سيني مٿان صرف ڪجهه ڪردار آهن، جن وٽ فن جي اهڙي قوت آهي، جنهن قوت جي ذريعي هو دنيا جي ٻين دلين کي آرام سان کٽي سگهندا آهن. شايد اهي ڪردار دنيا جي هر دور کي فتح ڪيل هوندا آهن، هي اهو رمز آهي، جنهن ۾ اسان جهومي سگهون ٿا پر ان جو ڪو ڏس ۽ پتو ملڻ مشڪل آهي، ها ائين آهي ته اهڙين شين جو دنيا اندر ڪٿي به فارمولو ناهي.

دنيا جي هر هڪ شيءِ ۽ ذرڙي جي اندر هڪ سڏ ۽ پڙاڏو پنهنجو وجود رکي ٿو ۽ اهو عمل ڪٿي به رڪجي نه ٿو. انسان جي معصوم ۽ حساس من اندر به ڪوئل ويٺل آهي، ان ڪوئل جي آواز ۾ جادو آهي، جنهن جو سفر صدين کان طئه ٿيل آهي، انسان آهي ئي ڇا؟ پر انسان جا عمل ۽ ڪم ئي ان کي منفرد بڻائن پيا. ڪوئل جي ڪوڪ ئي اهم آهي، جي ڪوئل نه ڪوڪي ته پوءِ ڇا توهان ۽ اسان ڪوئل کي اهميت ڏيون ها! انسان دنيا جي گهٽين ۾ اڻ ڄاڻ ۽ لاپتا ڪردار آهي، جيستائين هو صدا نٿو هڻي، تيستائين ڪوئي به ان ڏانهن منهن ورائي نٿو ڏسي. هن دنيا جي گيٽ تي هڪ صدا هڻڻي ئي پوي ٿي. هڪ اهڙي صدا جنهن جي اندر طلسم هجي ۽ نئون سڏ هجي، ٽٽل ڪردار پنهنجو سهارو محسوس ڪن، ان صدا ڏانهن! قومن جي اندر هر دور طرفان ڪنهن نه ڪنهن شڪل ۽ صورت ۾ صدا جنم وٺندي رهي ٿي ۽ ان جي سحر ۾ اسان سڀئي مست ٿيندا وڃون ٿا. هي هڪ جادو به آهي ته هي هڪ فطري عمل پڻ آهي، جيڪو آواز اندر جي لهرن کي مست ڪري ويهي ۽ جنهن آواز ۾ هر انسان پنهنجي وجود کي پر وڙي سگهي.

اهوئي آواز ان دور جي ڪک مان جنم وٺندڙ هوندو آهي، قومن جا پنهنجا مزاج ۽ ڪلچر آهن، ڪلچر کي جيڪڏهن ٿورڙي دير لاءِ گهوري ڏٺو وڃي ته اهو به هڪ آواز ۽ گيت لڳڻ لڳندو. هي گيت جنهن دنيا جا سفر طئه ڪيا ۽ ان اندر هڪ وسيع تجربو آهي. قومن جي سڃاڻپ ان جي ڪلچر سان جوڙيل آهي ۽ جي توهان قومن جي اندر مان ڪلچر جو گيت ختم ڪري ڇڏيو ته ڇا توهان کي محسوس ٿيندو ته هي قوم اڳتي هلي سگهندي؟ يا هو، توهان کي قوم نه لڳندي؟  يقينن بلڪل به نه!! ڪلچر روح ۽ گيت آهي، جي هي ئي ختم ڪيا وڃن ته پوءِ قومون گونگيون ٿي پونديون ۽ ان جو جٽاءُ وڌيڪ دير تائين هلي نه سگهندو. انهيءَ ڪلچر جي رنگن ۾ هڪ رنگ ساز ۽ گيت جو آهي، ٿر جي سحرا ۾ جنم وٺندڙ مائي ڀاڳي جنهن جي حصي ۾ بلڪل مختلف دنيا آئي، هن هڪ اهڙي دنيا ۾ جنم ورتو، جتي ڪائنات هيٺ لهي ويندي آهي، جتي ڪائنات پنهنجو حقيقي روپ ڏسي سگهندي آهي.  جتي واريءَ جو سمنڊ هجي ۽ ان  سمنڊ ۾ زندگيءَ جو سڪون سمويل هجي، ها! ٿر جي فطرت ۾ ٻار جهڙي حساسيت رکيل آهي، ٿر جي واريءَ مٿان گهمي ڏسو، هو توهان کي زندگيءَ جي طويل ۽ ڏکوئيل اڪيلائيءَ جي سفر ڪرڻ جي سگهه سان گڏوگڏ خاموشيءَ جي مام پڻ سمجهائيندي. ٿر جي پنهنجي الڳ ڪهاڻي ۽ گيت آهي، اهڙي امير دنيا ۾ مائي ڀاڳي ڪوئل جهڙو آواز وٺي مٺي شهر ۾ 1929 جنم وٺي ٿي.

نه ڪوڪ ڪوئل… نه ڪوڪ ڪوئل!

اسان اڳئي ڏکي ڏهاڳڻ…! شيخ اياز.

مائي ڀاڳي پنهنجي سر سان هر ماڻهو کي جهومائي ڇڏيو، مائي ڀاڳيءَ جي سر اندر صحرا جي پيڙا ۽ زندگيءَ جي حقيقت هئي/آهي. ها! مائي ڀاڳي پنهنجو وجود مڃرايو ته ان پنهنجي آواز جي ذريعي ئي مڃرايو. هن ماڻهن جون دليون فتح ڪيون، صرف پنهنجي آواز جي ذريعي ڪيون. ڪاش! بندوقن جي ڇانوَ ۾ رهندڙن کي ڪوئي سمجهائي سگهي ته دنيا تي فتح حاصل ڪرڻ جو هڪ طريقو آواز ۽ ساز آهي. آواز جي ذريعي توهان هر دور جي نسل کي فتح ڪندڙ هوندا آهيو. اهوئي طريقو مائي ڀاڳيءَ وٽ هو. هن هر دور کي پنهنجي سر ۾ قيد ڪري ڇڏيو. هي قيد گونٽانامو بي جيل کان به گهڻي پر مسرت آهي، اهڙي قيد ۾ هر انسان پنهنجا قدم پاڻ اڳتي ڪري ايندو آهي. مائي ڀاڳيءَ ۾ ڇا هو؟ مائي ڀاڳيءَ ۾ سحرا جو سر ۽ ساد گي هئي. ها! هوءَ سنڌ جي لتا هئي، مائي ڀاڳيءَ جي لاءِ مهدي حسن اقرار ڪندي چوي ٿو ته مائي ڀاڳي وڏي ڳائيندڙ آهي، ان جي سر ۾ اهڙو ڏانءُ موجود آهي، جيڪو ڪنهن وٽ به ناهي. اهو ڏانءُ هي آهي ته هوءَ جڏهن ڳائڻ دوران پنهنجي سر ۾ هلڪڙو موڙ ڏئي ٿي، اهو اسان مان ڪنهن کي به نه پيو اچي. مائي ڀاڳي يقينن مظلوم قوم جي گلوڪاره هئي، پر هن هر ناانصافيءَ جي باوجود به دلين تي راڄ ڪيو آهي. مائي ڀاڳيءَ جو 7 جولاءِ1986ع  تي هن دنيا مان لاڏاڻو ٿي ويو. هوءَ اسان کان موڪلائي وئي. اسان سڀئي ڪجهه گهڙين لاءِ اکين مان ڳوڙها وهائي غمگين ٿياسين، پر هوءَ اسان لاءِ هينئر به زندهه آهي. هوءَ اسان جي دلين تي اڄ به حڪومت پئي ڪري، هينئر هوءَ صرف جسماني طور تي اسان سان شامل ناهي، مائي ڀاڳي هر دور ۾ زندهه رهندي ۽ هوءَ گيت جي دنيا جي راڻي آهي. هن جو آواز ڪڏهن مرڻو ناهي، جيڪو ڪائنات جي اندر پڙاڏي جيان گونجندو رهندو. ها! مائي ڀاڳي ٿر ۾ رهي ۽ اتان جي غريبي واري حال ۾ زندگي گهاري، مائي ڀاڳي اسان کي ڇا ڏنو؟ ۽ اسان مائي ڀاڳيءَ کي ڇا ڏنو؟ مائي ڀاڳي جيڪڏهن ڪنهن امير ملڪ ۾ جنم وٺي ها ته ان جي پذيرائي اڄ سڄي دنيا ڏسي ها يا کڻي هوءَ هن ملڪ جي وڏي صوبي ۾ ئي جنم وٺي ها ته اڄ جي ڏينهن تي ان کي ايوارڊ ملي ها، پر ائين ناهي، اسان ٽينا ثاني کي گهڻو ساراهيندا آهيون ته هن ”کڙي نيم دي نيچي“ گيت ڳايو، اهوئي گيت مائي ڀاڳي ڳايو، ان وقت هر هڪ خاموشي اختيار ڪئي. ڇاڪاڻ جو ٽينا ثاني ايليٽ ڪلاس جي آهي اسان وٽ ايليٽ ڪلاس، جيڪو ڪجهه ڪري اهو ئي قابلِ قبول ۽ تهذيب يافته آهي.

اسان وٽ فنڪارن جي لاءِ به حدون مقرر آهن ۽ انهن کي به اسان ليبل هنيا آهن، جڏهن ته ائين ٿيڻ نه گهرجي، مائي ڀاڳي صحرا جي ڪوئل ۽ پيار جي پرچار ڪندڙ هئي، حقيقت هي به آهي ته اسان وٽ سرمائيداري سوچ آهي، جيڪڏهن مائي ڀاڳي امير گهر مان هجي ها ۽ پوءِ اسان ڏسون ها ته ڪيئن نه هي سڄو ملڪ مائي ڀاڳيءَ کي خراج تحسين پيش ڪري ها پر مائي ڀاڳي جي هٿ ۾ مظلوم قوم جي ٽڪيٽ ئي اچي سگهي، اسان مائي ڀاڳي کي ڪجهه نه ڏئي سگهياسين، بس! ان جي لاءِ هوءَ اسان جي ذهنن کان گم پئي ٿيندي وڃي. ها! هوءَ پنهنجي آواز ۾ زندهه آهي، پر ڪنهن جي لاءِ؟ هي سوال مان پنهنجي نئين نسل ۾ هلندڙ ننڍڙي پياري ميران کان به پڇان ٿي، جيڪا مائيڪل جيڪسن جا گيت آرام سان ڳائي ٿي، ڇا مائي ڀاڳي انهن جي لاءِ ناهي؟ مائي ڀاڳيءَ مٺي شهر ۾ جنم ورتو پر ڇا هينئر هي شهر ان کي ياد به ڪري ٿو؟ اسان نافرمان فرد آهيون، جيڪي پنهنجي وارثن سان اهڙو رويو رکون پيا.

حڪومت کي به ان حوالي سان ڪم ڪرڻ گهرجي، سسئي پليجو جتي بهتر ڪم ڪري پئي، اتي هن مائي ڀاڳيءَ کي ڪيئن وساريو؟ ڇا سسئي هڪ اعليٰ پروگرام مائي ڀاڳي جي ورسي تي نه پئي ڪري سگهي؟ هينئر هن عظيم فنڪار کي ڪنهن به ياد نه ڪيو آهي پر ڪجهه ڪردار ياد ڪري رهيا آهن ۽ هي اقرار آهي ته اسان سرمائيداري طبقن جون ماريل مظلوم قومون آهيون، جيڪي هاڻي ڀيٽا به طبقن ۾ ڏئي رهيا آهن. مائي ڀاڳي کي هڪ ڏينهن تاريخ ڀيٽا ڏيندي، پر هڪ صلاح اسان سسئي کي به ڏيندا هلون ته هو ”مائي ڀاڳي ايوارڊ“ نالي سان گلوڪارن لاءِ ايوارڊ رکي، ڇا ائين ٿي سگهي ٿو؟ ڏسون! عمل جا قدم ڪٿي بريڪ هڻن ٿا.

آواز کي موت ناهي، هي هر دور ۾ ۽ هر نسل کي فتح ڪندو. مائي ڀاڳي هينئر به زندهه آهي، صرف ٻڌڻ جي ضرورت آهي، هوءَ سنگيت جي دنيا کي فتح ڪندڙ  آهي. هوءَ  (مائي ڀاڳي)  ڪوئل هينئر به اسان جي دلين جي درن تي دستڪ پئي ڏئي.

veengas.yasmeen@yahoo.com

ايف-آءِ-آر ڪٿي داخل ڪرائجي؟ ليکڪ : وينگس

وينگس

وينگس

هن ملڪ جي لاءِ هر آمريت خوفناڪ پاڇا ڇڏيندي رهي آهي. اسان مان ڪوئي به هينئر تائين آمريت جي تباهه ڪاريءَ مان ٻاهر نه نڪري سگهيو آهي. هڪ يورپين ڪالم نگار آمريت تي تبصرو ڪندي چئي ڏنو ته ”هن ملڪ جي آمريت هڪ ”بليڪ هول“ جيان ثابت ٿي آهي. جنهن مان هينئر تائين ڪوئي ٻاهر اچي نه سگهيو آهي“. ڪڏهن ڪڏهن ان جو تبصرو مون کي بلڪل درست لڳندو آهي ته هن واقعي به درست ڳالهه ڪئي.

هينئر تائين اسان جا ڪيترائي نسل برباديءَ جو کاڄ بڻجي چڪا آهن. آمريت صرف هڪ خاڪي ورديءَ جو نالو ڪونهي. هن آمريت جي ڪري ئي نظام درهم برهم ٿي چڪو آهي ۽ انهيءَ ڪري اسان اڄ تائين فرسودگي واري لوڙهي ۾ زندگي گهاري رهيا آهيون. آزاد زندگين  ۽ مسڪراهٽ  کي لوڙهن جي گهرج نه هوندي آهي جتي بند اچن اتي زندگيون غلاميءَ جي زنجير ۾ ئي قيد رهنديون آهن. ڪهڙي دور ڀرپور زندگيءَ ڏٺي آهي؟ هي سوال جيڪڏهن اسان کي موٽ ۾ ڪيئن جواب ڏيندي!

18 جون جي ڏينهن گلشن ٽائون ۾ رينجرز ٻن موٽر سائيڪل تي ويندڙ سجاد علي ۽ زوهيب علي کي گولين جو نشانو بڻايو. اهي ٻئي لاڙڪاڻي واسي هيا ۽ رينجرز انهن کي ڦورو ڄاڻائي قتل ڪيو.

انهي مسئلي کي هاڻي 11 ڏينهن ٿي چڪا آهن، هينئر تائين ايف آءِ آر داخل ناهي ڪرائي وئي. چيف جسٽس سنڌ حڪومت جي ڇا ڳالهه ڪجي، درحقيقت هي ايترا ڪم۾ رڌل آهن جو انهن کي هي قتل ڏسڻ ۾ ئي نه پيا اچن. ٽئين طرف ايم ڪيو ايم آهي. هاڻي ڳالهه ڪبي سڌي، جيڪڏهن انهي جڳهه تي ايم ڪيو ايم جا ماڻهو هجن ها، هينئر توهان ۽ اسان سڀ ڏسون ها ته ڪيئن ڪراچي بند ٿئي ها ۽ رينجرز جا ماڻهو منظر عام تي اچن ها. هي جيڪي قتل ٿيا آهن اهي انهن جا ماڻهو نه هيا انهي ڪري ايم ڪيو ايم جي مٿي جو سور به ناهن. رهيا باقي قومپرست همراهه، صرف لاڙڪاڻي جا هڪ ٻه دڪان بند ڪرائڻ سانانصاف ناهي ملندو. هينئر تائين قومپرستن طرفان ڪابه سرگرم تحريڪ شروع ناهي ٿي. صرف رسمي طور تي بيان جاري ڪيا ويا آهن، جيئن ميار اچي نه سگهي.

اسان کي خبر آهي ته هي قومپرست هن معاملي ۾ سرگرمي نه ڏيکاريندا، ڇا اسان کان ڊاڪٽر شازيه وسري آهي؟ هينئر بلوچستان ۾زرينا گم ٿي آهي ڪنهن به آواز اٿاريو؟ جيڪڏهن اها  ئي قومپرست سياست آهي ته پوءِ اها اسان جي نظر ۾ قومپرست نه پر مفاد پرست سياست آهي. وفاق کان وٺي قومپرست سياسي اڳواڻن تائين سڀئي چپ اختيار ڪري ويهي رهندا آهن جڏهن عوام کي حقيقي ۽ انصاف جي بنياد تي سهاري جي ضرورت هوندي آهي ڇا ڪراچي شهر ۾ ڦورو صرف سجاد ۽ زوهيب ئي آهن؟ ڪهڙي قانون اندر لکيل آهي جو ڪنهن به شهري کي ائين قتل ڪيو؟  مطلب ته توهان جي مرضي موجب هتان جا شهري ڌاڙيل ۽ ڦورو قرار ڏنا ويندا! (ڇا ڪڏهن ڪنهن ڪراچي يونيورسٽي اندر جهاتي پائڻ جي جسارت ڪئي آهي.) هي عمل انتهائي لاپرواهي ۽ بي خوفيءَ جو ڏيک ڏئي رهيو آهي ته توهان بندوقن جا منهن ائين کولي ڇڏيو. جڏهن رياست جا ادارا ائين هلڻ لڳن ته پوءِ اهو خود رياست جي پنهنجي لاءِ به نقصان ده آهي.

هي عوام ڀوڳيندڙ رهيو آهي. هن عوام جو قصور ڪهڙو آهي؟ هي هر هڪ هٿان ڦٽڪا کائيندو رهي. انهي ڪري جو هن عوام کي هڪ ئي اميد ته جمهوريت ايندي، پر جمهوريت ڪهڙي طرح اچي سگهي ٿي؟ جيستائين ائين ادارا لاپرواهي جو مظاهرو ڪندا ۽ مٿان وري ڪوئي چيڪ اينڊ بيلنس نه رکيو ويندو ته پوءِ جمهوريت جو اچڻ ممڪن ناهي. اسان کي ٻڌايو وڃي ته هن ملڪ اندر انصاف جي ڪا جڳهه آهي. جيڪڏهن انصاف جي جاءِ آهي ته پوءِ هينئر تائين ايف آءِ آر داخل ڇو نه ڪئي وئي آهي؟ ڪنهن ٻڙڪ به ٻاهر ناهي ڪڍي. سجاد ۽ زوهيب جو خون بي سبب ۽ بي گناهه ڪيو ويو. هن ملڪ اندر عدالتون صرف شريف برادران ۽ اميرن لاءِ ئي ناهن ۽ جيڪڏهن ائين ئي آهي ته مظلوم قومن جا خون ائين ئي وهايا ويندا. رينجرز ايتري پاور فل آهي جو هو جنهن مٿان چاهين بندوقن جو منهن کولي ڇڏين. هي وڏو عمل آهي جيڪو رينجرز ڪري چڪي آهي. جيڪڏهن انصاف نه ڪيو ويو ته پوءِ حڪومت ۽ عدالتون هن گناهه ۾ شامل آهن. صرف ڪبوتر جيان اکيون بند ڪري ڇڏڻ سان حقيقت لڪندي ناهي. ان جو حساب وقت ئي ڪندو. هي جملو اسان مظلوم قومن کي ٻڌائي چپ ڪرائي ڇڏيندا آهيون. تيستائين عوام پنهنجا ٻچا رستن تي قتل ٿيندڙ ڏسي ۽ ان کي خاموش ڪرائيندي هي چيو وڃي ته توهان گوڙ نه ڪجو  پوءِ اسان توهان کي لاش ڏينداسين. سجاد ۽ زوهيب جي مائٽن کي هي جملو چئي لاش ڏين. ان وقت انهن تي ڇا گذريو هوندو؟ سنڌ هميشه لاش وصول ڪرڻ ڪاڻ هن ملڪ ۾ شامل نه ٿي هئي. آخر عوام ڪهڙي قيمت تي هن ملڪ سان گڏ رهي؟ ۽ ڪهڙي قيمت تي هي رياستي ادارن جي ڏاڍائي برداشت ڪري؟ هن عوام کي کولي ڪري ٻڌايو ته هيتري قيمت ڏيڻ کانپوءِ ڪجهه سک جو ساهه ملندو. پر ائين ڏسڻ ۾ نه اچي رهيو آهي. مظلوم قومون ائين ئي قتل ٿينديون رهن پيون ۽ اهڙين حرڪتن جي بنياد تي جمهوريت مضبوط نه ٿي سگهندي. انسانيت جي بنياد تي ئي ايف آءِ آر داخل ڪرائي وڃي، پر مظلوم قومن لاءِ ڪوبه اهڙو ادارو ناهي جتي ايف آءِ آر داخل ڪرائجي؟ ۽ نه ئي هن ناانصافي تي ڪوئي آواز اٿارڻ وارو آهي. جيڪڏهن اهو رويو رهيو ته پوءِ جمهوريت ڪڏهن به مضبوط ٿي نه سگهندي. رياست جي آڏو ادارا تابع هوندا آهن پر جڏهن ادارا ئي ناانصافي ڪن ۽ انصاف جا علمبردار بت بڻجي خاموش بيهي رهن ته پوءِ اسان جي ڪلهن تي سجاد ۽ زوهيب جا لاش ئي نه پر ٻئي وقت ۾ وري ٻين جا لاش هوندا.

veengas.yasmenn@yahoo.com

Lady Diana’s day! توهان مون کي ماري نه ٿا سگهو! ليکڪ : وينگس

وينگس

وينگس

ڪاش!

مان سمنڊ هجان ها

۽

پنهنجي اندر جا ٽٽل حصا

ڪناري تي اڇلائي اچان ها.

ڪاش!

مان ائين ڪري سگهان ها،

حقيقت هي آ ته

ائين ممڪن ناهي،

هن دنيا جو سمنڊ، جتي هزارين انسان آهن

اهي سڀئي هڪ ٻئي جي اندر کي ٽوڙين ٿا

ائين ڇو ناهي جو مان ڪجهه سوچيان ۽ ائين ئي ٿي پوان،

…………..

ائين ناهي،

ها!

مون کي ان حقيقت جو اندازو آهي. (هلينا)

اسان سڀئي پنهنجين ننڍڙين خواهشن جا غلام آهيون. ۽ اها حقيقت مڃڻ لاءِ اسان تيار به ناهيون ٿيندا. هڪ پاسي اسان جو سڄو اندر خواهشن ۽ خوابن کي پورو ڪري ۽ ٻئي طرف اسان انهن جي اڻ پورتا لاءِ تيار هجون. جن تاريخ جا موڙ تبديل ڪيا آهن، انهن وٽ به خواب ۽ خواهشون ئي هيون. ڪاش! اسان وٽ حقيقت کي تسليم ڪرڻ جو مادو موجود هجي ۽ اسان انهي کي مڃي ٻه قدم اڳتي ڪيون. جيڪڏهن اسان انهي حقيقت کي تسليم ڪريون ها ته پوءِ هن دنيا ۾ ڪوئي ڪنهن جي اندر جي حساس احساسن کي ائين نه ٽوڙي ها. جيئن ليڊي ڊائنا جي معصوم احساس کي ٽوڙيو ويو. اڄ جي ڏينهن ليڊي ڊائنا جو جنم ٿيو هو. معصوم ڊائنا جي هٿ ۾ هي دنيا آئي. بي خبر ۽ اڻ ڄاڻ سفر جي ٽڪيٽ ڊائنا جي حصي ۾ ائين ئي آئي جيئن اسان سڀني جي حصي ۾ ايندي آهي/ اچي چڪي آهي. پيدا ٿيڻ نئين ڳالهه ناهي، توهان جي حصي ۾ نه ته ٻئي ڪنهن جي حصي ۾ زندگي اچي ويندي. مسئلو اهو ڪانهي جو توهان پيدا ڪيا ويا آهيو. مسئلو دنيا آهي، جو دنيا ۽ توهان ٻئي هڪ ٻئي کي ڇا پيا ڏئي سگهو؟

ڊائنا جي زندگي جي شروعات معمولي ۽ روايتي انداز سان ٿي. ڊائنا اندر هڪ ڳالهه گهڻي منفرد هئي، جيڪا هينئر تائين گهٽ ڏسڻ ۾ آئي آهي. اها هي ته ڊائنا اندر بي انتها معصوميت ۽ پيار موجود هو. ڊائنا اهڙي ماحول ۾ جنم ورتو جتي هر شيءِ وقت جي رفتار سان طئه ڪري پوءِ ان تي ڪم ڪيو ويندو آهي. هڪ اهڙي ڳڻپ واري دنيا ۾ هن جو جنم ٿيو. ڊائنا ان دنيا اندر وري اهڙي خواب ۽ خواهش کي جنم ڏنو جنهن جو ملڻ مشڪل هجي. ڊائنا ڇا پئي چاهي؟ ۽ هن کي مليو ئي ڇا؟ هن جي اندر هميشه اُڇل ئي رهي ۽ بي چيني ته مون کي اهو ئي ملي جنهن جي هوءَ خواهش پئي ڪري ۽ هن پيار جي گُهر ڪئي. جتي پيار ۽ احساس ٻاراڻي ڳالهه سمجهي محل جي اڻ ڄاڻ ڪنڊ ۾ رکيا وڃن، جن جي آڏو تخت، تاج ۽ طاقت ئي سڀ ڪجهه هجي، اهڙي ماحول اندر پيار جو آواز ڪير ۽ ڪيئن ٻڌي سگهن ٿا. جن وٽ ٻڌڻ لاءِ ڪن ئي نه هجن. ڊائنا پنهنجي معصوم احساس سان گڏ هڪ غلط جڳهه اندر داخل ٿي وئي. اتي ڊائنا جي احساس ۽ پيار جي قيمت مڙئي نه هئي. پيار جنهن به زندگي کي ملي وڃي ڄڻ ان کي جنت ملي وئي ۽ جي نه ملي ته پوءِ دوزخ لازم آهي. بقول ڪنهن جي ته ”ٻڌو آهي پيار لاءِ چوڻ وارا چون پيا ته هن دنيا اندر پيار به هوندو آهي پر پنهنجو ان سان ڪڏهن واسطو نه پيو آهي.“

ائين ئي ڪجهه ڊائنا سان ٿيو. هن پنهنجي اندر جي پيار لاءِ گهڻا ڪشالا ڪڍيا. ڊائنا ان جي حاصلات لاءِ محلاتي جيل جي سزا ڀوڳي. ڊائنا صرف اهو ئي چاهيو ته مون کي ”پيار“ ملي. ان جي موٽ ۾ هن جي هٿ ۾ اڪيلائپ ۽ اندر جو غم آيو. اهو وقت گهڻو مشڪل هوندو آهي، جڏهن توهان جو اندر غم سان ڇوليون هڻندو رهي ۽ توهان کي چهري تي مسڪراهٽ به آڻڻ لازمي آهي. هن معصوم جي جهول ۾ اها سزا آئي. پيار جو احساس ۽ ان جي حاصلات صرف هتان جي ميران ۽ سسئي کي ئي ڪلهن تي ڪينرو نه کڻايو، اهو ڪينرو برطانيا جي ناريءَ ڊائنا به کنيو.

ڊائنا پاڻ کي يتيم نه پئي رکڻ چاهيو. هن گهڻي ڪوشش ڪئي ته وقت جي ديويءَ کي راضي ڪري وٺي ۽ اها هن جي جهول ۾ پيار جو گُل وجهي ڇڏي. هڪ موڙ تي اچي ڊائنا پنهنجي پيار کي ٻئي روپ ۾ تبديل ڪرڻ لڳي ٿي ۽ هوءَ باغي ٿي شاهي محلات جي ٺڳي بازين کان انڪار ڪري ٺپ جواب ڏئي بيٺي. اها معصوم ڊائنا، اهو قدم هڪ اهڙي قوت آڏو کڻي پئي جنهن لاءِ سوچڻ به مشڪل آهي. پر اها ڳالهه برطانيا جي شهزادي کي ڊائنا کي سمجهائي ته اصل بادشاهت ۽ حڪمراني قائم و دائم صرف پيار جي رهي سگهي پئي.

ڊائنا کي سڄي دنيا ان ڪري پيار نه ڏنو ته هوءَ ڪا شهزادي هئي. ان کان مٿي هوءَ معصوم ۽ پنهنجين اکين ۾ پيار اُڻندي هئي. هن جي عملن ۾ ڪٿي به ٺڳيءَ جو ٺاهه نه هو. جنهن وقت ڊائنا چارلس ۽ محل کي ڇڏي ڏنو، ان وقت به سڄي دنيا حيران رهجي وئي ته ڪوئي ائين به تخت کي ٺڪرائي سگهي ٿو. اهڙا باغيانه سين ته صرف فلمن ۾ ئي ڏسي سگهجن پيا، پر ڊائنا اهو عمل اهڙي ماحول اندر ڪري ڏيکاريو جتي هر هڪ شيءِ جي ڳڻپ ٿيندي رهندي آهي. ڊائنا گهڻي ڪوشش ڪئي ته ڪٿي هن کي پيار ملي وڃي؟ هڪ طرف ان جي ڳولا ۽ ٻئي طرف هن دنيا جي غريب ٻارن کي پيار ڏنو. هن شاهي ماڻهن کي ڇڏڻ کان پوءِ به فلاحي ڪم جاري رکيا ۽ ايڊز جي خلاف ڪوششون جاري رکيون. اها ڊائنا ئي هئي جنهن کي اهڙن ڪمن ڪرڻ لاءِ ڪنهن پاور ۽ پروٽوڪول جي ضرورت نه پر نيت جي سچائي ۽ پيار جي ضرورت هوندي آهي.

ڊائنا واقعي به شهزادي هئي ۽ هن جي اندر پيار جو گهرو سمنڊ هو. اها بدقسمتي برطانيه جي شاهي محل ۽ چارلس  جي ئي هئي جو انهن هن پيار جي ديويءَ جو قدر نه ڪيو ۽ هينئر شاهي محل ۽ چارلس جي حيثيت ڇا آهي؟ ڇا ڪوئي انهن ڏانهن وڌيڪ اُتساهه ڏانهن نهاريندو آهي؟ ڊائنا جي قتل کان پوءِ شاهي محل جو سحر به ختم ٿيندو پيو وڃي. ڊائنا جو قتل هينئر به ڳجهارت بڻيل آهي. پر هوءَ اڄ به دنيا جي عوام جي دلين اندر زندهه آهي. هوءَ پنهنجي معصوميت سان هر اک کي روئاري وئي.

اڄ ڊائنا جو جنم ڏيهاڙو آهي ۽ ٻئي طرف مائيڪل جيڪسن جو موت ٿيو آهي. هينئر سڄو يورپ سوڳ ۾ آهي پر ڇا چارلس کي هينئر به اها ڳالهه سمجهه ۾ ايندي ته عوام جون دليون صرف پيار سان کٽي سگهجن ٿيون. مائيڪل جيڪسن جي گيت جا ٻول آهن ته:

I want say that they don’t

Care about us, bit me,

Kick me but you can’t …..  me.

ڊائنا جي سڄي زندگي جي ڪهاڻي به انهن ٻولن جيان هئي. هن ڪيترا ڀيرا دنيا کي پنهنجي اداسي سان پيغام ڏنو ته هن محل اندر دل ناهي ۽ انهن کي اسان جي پرواهه ناهي. تنهن محل ڊائنا کي ڪيتريون به تڪليفون ڏنيون هجن پر اهي هن کي ماري نه سگهيا آهن. تاريخ جي ديوار تي لکيل پڙهڻ لاءِ تيار ڇو ناهن ته دلين تي راڄ ڪندڙ ڪڏهن به ناهن مرندا. ها! اهي موت کي مات ڏئي ڇڏيندا. آهن. ڊائنا باغي شهزادي هئي جنهن محلاتي بندن کي ٽوڙيو ۽ اهڙا ڪردار پنهنجي ڪک مان ڪڏهن ڪڏهن پيدا ڪندو آهي. هوءَ اسان جون دليون کٽي وئي ۽ اسان کي هينئر به ياد آهي ته ڪار جي حادثي ۾ زخمي ٿيل ڊائنا کي جڏهن بي بي سي ڏيکاري رهي هئي ته ان وقت هر انسان جي اها ئي گهُر هئي ته ڊائنا بچي وڃي. غريب عوام سان وقت هر بار جٺ ڪئي آهي ۽ هن عوام سان پيار ڪندڙن کي کسي ورتو آهي.

ڊائنا کي يقينن برطانيا جا ماڻهو ياد ڪندا پر ان جي برٿ ڊي تي اسان به ڊائنا کي ياد ڪري رهيا آهيون. ڊائنا صرف برطانيا وارن جي ئي نه هئي، هوءَ اسان سڀني جي معصوم ۽ حساس شهزادي هئي.

دنيا هن کي وساريو ناهي ۽ هوءَ پنهنجي معصوميت سان عوام جي دلين ۾ زنده رهندي. ڪاش! چارلس وٽ اهي اکيون هجن ها ۽ ڏسي سگهي ته ڊائنا هن کي ڪيتري نه پُرمسرت مسڪراهٽ سان چئي رهي آهي ته، ”توهان مون کي ماري نه ٿا سگهو!“

سچ آهي ته هن دنيا تي پيار جي حاڪميت ئي هلي سگهي ٿي. اها ڳالهه ڊائنا جهڙن ڪردارن کي سمجهه ۾ اچي وئي پر ڳڻپ ڪندڙ دنيا اڃا تائين نه سمجهي سگهي آهي ۽ هو چارلس جيڪو ڪيترو نه غريب رهجي ويو، شايد ان کي ئي بدقسمتي چئبو آهي.

veengas.yasmeen@yahoo.com