• </* Theme Name: Twenty Ten Theme URI: http://wordpress.org/ Description: The 2010 theme for WordPress is stylish, customizable, simple, and readable -- make it yours with a custom menu, header image, and background. Twenty Ten supports six widgetized areas (two in the sidebar, four in the footer) and featured images (thumbnails for gallery posts and custom header images for posts and pages). It includes stylesheets for print and the admin Visual Editor, special styles for posts in the "Asides" and "Gallery" categories, and has an optional one-column page template that removes the sidebar. Author: the WordPress team Version: 1.3 License: GNU General Public License License URI: license.txt Tags: black, blue, white, two-columns, fixed-width, custom-header, custom-background, threaded-comments, sticky-post, translation-ready, microformats, rtl-language-support, editor-style, custom-menu */ /* =Reset default browser CSS. Based on work by Eric Meyer: http://meyerweb.com/eric/tools/css/reset/index.html -------------------------------------------------------------- */ html, body, div, span, applet, object, iframe, h1, h2, h3, h4, h5, h6, p, blockquote, pre, a, abbr, acronym, address, big, cite, code, del, dfn, em, font, img, ins, kbd, q, s, samp, small, strike, strong, sub, sup, tt, var, b, u, i, center, dl, dt, dd, ol, ul, li, fieldset, form, label, legend, table, caption, tbody, tfoot, thead, tr, th, td { background: transparent; border: 0; margin: 0; padding: 0; vertical-align: baseline; } body { line-height: 1; } h1, h2, h3, h4, h5, h6 { clear: both; font-weight: normal; } ol, ul { list-style: none; } blockquote { quotes: none; } blockquote:before, blockquote:after { content: ''; content: none; } del { text-decoration: line-through; } /* tables still need 'cellspacing="0"' in the markup */ table { border-collapse: collapse; border-spacing: 0; } a img { border: none; } /* =Layout -------------------------------------------------------------- */ /* LAYOUT: Two columns DESCRIPTION: Two-column fixed layout with one sidebar right of content */ #container { float: left; margin: 0 -240px 0 0; width: 100%; } #content { margin: 0 280px 0 20px; } #primary, #secondary { float: right; overflow: hidden; width: 220px; } #secondary { clear: right; } #footer { clear: both; width: 100%; } /* LAYOUT: One column, no sidebar DESCRIPTION: One centered column with no sidebar */ .one-column #content { margin: 0 auto; width: 640px; } /* LAYOUT: Full width, no sidebar DESCRIPTION: Full width content with no sidebar; used for attachment pages */ .single-attachment #content { margin: 0 auto; width: 900px; } /* =Fonts -------------------------------------------------------------- */ body, input, textarea, .page-title span, .pingback a.url { font-family: MB Khursheed, Georgia, "Bitstream Charter", serif; } h3#comments-title, h3#reply-title, #access .menu, #access div.menu ul, #cancel-comment-reply-link, .form-allowed-tags, #site-info, #site-title, #wp-calendar, .comment-meta, .comment-body tr th, .comment-body thead th, .entry-content label, .entry-content tr th, .entry-content thead th, .entry-meta, .entry-title, .entry-utility, #respond label, .navigation, .page-title, .pingback p, .reply, .widget-title, .wp-caption-text { font-family: MB Khursheed, "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, "Nimbus Sans L", sans-serif; } input[type=submit] { font-family: MB Khursheed, "Helvetica Neue", Arial, Helvetica, "Nimbus Sans L", sans-serif; } pre { font-family: MB Khursheed, "Courier 10 Pitch", Courier, monospace; } code { font-family: MB Khursheed, Monaco, Consolas, "Andale Mono", "DejaVu Sans Mono", monospace; } /* =Structure -------------------------------------------------------------- */ /* The main theme structure */ #access .menu-header, div.menu, #colophon, #branding, #main, #wrapper { margin: 0 auto; width: 940px; } #wrapper { background: #fff; margin-top: 20px; padding: 0 20px; } /* Structure the footer area */ #footer-widget-area { overflow: hidden; } #footer-widget-area .widget-area { float: left; margin-right: 20px; width: 220px; } #footer-widget-area #fourth { margin-right: 0; } #site-info { float: left; font-size: 14px; font-weight: bold; width: 700px; } #site-generator { float: right; width: 220px; } /* =Global Elements -------------------------------------------------------------- */ /* Main global 'theme' and typographic styles */ body { background: #f1f1f1; } body, input, textarea { color: #666; font-size: 12px; line-height: 18px; } hr { background-color: #e7e7e7; border: 0; clear: both; height: 1px; margin-bottom: 18px; } /* Text elements */ p { margin-bottom: 18px; text-align:justify; } ul { list-style: square; margin: 0 0 18px 1.5em; } ol { list-style: decimal; margin: 0 0 18px 1.5em; } ol ol { list-style: upper-alpha; } ol ol ol { list-style: lower-roman; } ol ol ol ol { list-style: lower-alpha; } ul ul, ol ol, ul ol, ol ul { margin-bottom: 0; } dl { margin: 0 0 24px 0; } dt { font-weight: bold; } dd { margin-bottom: 18px; } strong { font-weight: bold; } cite, em, i { font-style: italic; } big { font-size: 131.25%; } ins { background: #ffc; text-decoration: none; } blockquote { font-style: italic; padding: 0 3em; } blockquote cite, blockquote em, blockquote i { font-style: normal; } pre { background: #f7f7f7; color: #222; line-height: 18px; margin-bottom: 18px; overflow: auto; padding: 1.5em; } abbr, acronym { border-bottom: 1px dotted #666; cursor: help; } sup, sub { height: 0; line-height: 1; position: relative; vertical-align: baseline; } sup { bottom: 1ex; } sub { top: .5ex; } input[type="text"], textarea { background: #f9f9f9; border: 1px solid #ccc; box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); -moz-box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); -webkit-box-shadow: inset 1px 1px 1px rgba(0,0,0,0.1); padding: 2px; } a:link { color: #0066cc; } a:visited { color: #743399; } a:active, a:hover { color: #ff4b33; } /* Text meant only for screen readers */ .screen-reader-text { position: absolute; left: -9000px; } /* =Header -------------------------------------------------------------- */ #header { padding: 30px 0 0 0; } #site-title { float: left; font-size: 30px; line-height: 36px; margin: 0 0 18px 0; width: 700px; } #site-title a { color: #000; font-weight: bold; text-decoration: none; } #site-description { clear: right; float: right; font-style: italic; margin: 15px 0 18px 0; width: 220px; } /* This is the custom header image */ #branding img { border-top: 4px solid #000; border-bottom: 1px solid #000; display: block; float: left; } /* =Menu -------------------------------------------------------------- */ #access { background: #000; display: block; float: left; margin: 0 auto; width: 940px; } #access .menu-header, div.menu { font-size: 13px; margin-left: 12px; width: 928px; } #access .menu-header ul, div.menu ul { list-style: none; margin: 0; } #access .menu-header li, div.menu li { float: left; position: relative; } #access a { color: #aaa; display: block; line-height: 38px; padding: 0 10px; text-decoration: none; } #access ul ul { box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); -moz-box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); -webkit-box-shadow: 0px 3px 3px rgba(0,0,0,0.2); display: none; position: absolute; top: 38px; left: 0; float: left; width: 180px; z-index: 99999; } #access ul ul li { min-width: 180px; } #access ul ul ul { left: 100%; top: 0; } #access ul ul a { background: #333; line-height: 1em; padding: 10px; width: 160px; height: auto; } #access li:hover > a, #access ul ul :hover > a { background: #333; color: #fff; } #access ul li:hover > ul { display: block; } #access ul li.current_page_item > a, #access ul li.current-menu-ancestor > a, #access ul li.current-menu-item > a, #access ul li.current-menu-parent > a { color: #fff; } * html #access ul li.current_page_item a, * html #access ul li.current-menu-ancestor a, * html #access ul li.current-menu-item a, * html #access ul li.current-menu-parent a, * html #access ul li a:hover { color: #fff; } /* =Content -------------------------------------------------------------- */ #main { clear: both; overflow: hidden; padding: 40px 0 0 0; } #content { margin-bottom: 36px; } #content, #content input, #content textarea { color: #333; font-size: 16px; line-height: 24px; } #content p, #content ul, #content ol, #content dd, #content pre, #content hr { margin-bottom: 24px; } #content ul ul, #content ol ol, #content ul ol, #content ol ul { margin-bottom: 0; } #content pre, #content kbd, #content tt, #content var { font-size: 15px; line-height: 21px; } #content code { font-size: 13px; } #content dt, #content th { color: #000; } #content h1, #content h2, #content h3, #content h4, #content h5, #content h6 { color: #000; line-height: 1.5em; margin: 0 0 20px 0; } #content table { border: 1px solid #e7e7e7; margin: 0 -1px 24px 0; text-align: left; width: 100%; } #content tr th, #content thead th { color: #888; font-size: 12px; font-weight: bold; line-height: 18px; padding: 9px 24px; } #content tr td { border-top: 1px solid #e7e7e7; padding: 6px 24px; } #content tr.odd td { background: #f2f7fc; } .hentry { margin: 0 0 48px 0; } .home .sticky { background: #f2f7fc; border-top: 4px solid #000; margin-left: -20px; margin-right: -20px; padding: 18px 20px; } .single .hentry { margin: 0 0 36px 0; } .page-title { color: #000; font-size: 14px; font-weight: bold; margin: 0 0 36px 0; } .page-title span { color: #333; font-size: 16px; font-style: italic; font-weight: normal; } .page-title a:link, .page-title a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .page-title a:active, .page-title a:hover { color: #ff4b33; } #content .entry-title { color: #000; font-size: 21px; font-weight: bold; line-height: 1.3em; margin-bottom: 0; } .entry-title a:link, .entry-title a:visited { color: #000; text-decoration: none; } .entry-title a:active, .entry-title a:hover { color: #ff4b33; } .entry-meta { color: #888; font-size: 12px; } .entry-meta abbr, .entry-utility abbr { border: none; } .entry-meta abbr:hover, .entry-utility abbr:hover { border-bottom: 1px dotted #666; } .entry-content, .entry-summary { clear: both; padding: 12px 0 0 0; } #content .entry-summary p:last-child { margin-bottom: 12px; } .entry-content fieldset { border: 1px solid #e7e7e7; margin: 0 0 24px 0; padding: 24px; } .entry-content fieldset legend { background: #fff; color: #000; font-weight: bold; padding: 0 24px; } .entry-content input { margin: 0 0 24px 0; } .entry-content input.file, .entry-content input.button { margin-right: 24px; } .entry-content label { color: #888; font-size: 12px; } .entry-content select { margin: 0 0 24px 0; } .entry-content sup, .entry-content sub { font-size: 10px; } .entry-content blockquote.left { float: left; margin-left: 0; margin-right: 24px; text-align: right; width: 33%; } .entry-content blockquote.right { float: right; margin-left: 24px; margin-right: 0; text-align: left; width: 33%; } .page-link { clear: both; color: #000; font-weight: bold; margin: 0 0 22px 0; word-spacing: 0.5em; } .page-link a:link, .page-link a:visited { background: #f1f1f1; color: #333; font-weight: normal; padding: 0.5em 0.75em; text-decoration: none; } .home .sticky .page-link a { background: #d9e8f7; } .page-link a:active, .page-link a:hover { color: #ff4b33; } body.page .edit-link { clear: both; display: block; } #entry-author-info { background: #f2f7fc; border-top: 4px solid #000; clear: both; font-size: 14px; line-height: 20px; margin: 24px 0; overflow: hidden; padding: 18px 20px; } #entry-author-info #author-avatar { background: #fff; border: 1px solid #e7e7e7; float: left; height: 60px; margin: 0 -104px 0 0; padding: 11px; } #entry-author-info #author-description { float: left; margin: 0 0 0 104px; } #entry-author-info h2 { color: #000; font-size: 100%; font-weight: bold; margin-bottom: 0; } .entry-utility { clear: both; color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; } .entry-meta a, .entry-utility a { color: #888; } .entry-meta a:hover, .entry-utility a:hover { color: #ff4b33; } #content .video-player { padding: 0; } /* =Asides -------------------------------------------------------------- */ .home #content .format-aside p, .home #content .category-asides p { font-size: 14px; line-height: 20px; margin-bottom: 10px; margin-top: 0; } .home .hentry.format-aside, .home .hentry.category-asides { padding: 0; } .home #content .format-aside .entry-content, .home #content .category-asides .entry-content { padding-top: 0; } /* =Gallery listing -------------------------------------------------------------- */ .format-gallery .size-thumbnail img, .category-gallery .size-thumbnail img { border: 10px solid #f1f1f1; margin-bottom: 0; } .format-gallery .gallery-thumb, .category-gallery .gallery-thumb { float: left; margin-right: 20px; margin-top: -4px; } .home #content .format-gallery .entry-utility, .home #content .category-gallery .entry-utility { padding-top: 4px; } /* =Attachment pages -------------------------------------------------------------- */ .attachment .entry-content .entry-caption { font-size: 140%; margin-top: 24px; } .attachment .entry-content .nav-previous a:before { content: '\21900a0'; } .attachment .entry-content .nav-next a:after { content: '0a0\2192'; } /* =Images -------------------------------------------------------------- */ /* Resize images to fit the main content area. - Applies only to images uploaded via WordPress by targeting size-* classes. - Other images will be left alone. Use "size-auto" class to apply to other images. */ img.size-auto, img.size-full, img.size-large, img.size-medium, .attachment img { max-width: 100%; /* When images are too wide for containing element, force them to fit. */ height: auto; /* Override height to match resized width for correct aspect ratio. */ } .alignleft, img.alignleft { display: inline; float: left; margin-right: 24px; margin-top: 4px; } .alignright, img.alignright { display: inline; float: right; margin-left: 24px; margin-top: 4px; } .aligncenter, img.aligncenter { clear: both; display: block; margin-left: auto; margin-right: auto; } img.alignleft, img.alignright, img.aligncenter { margin-bottom: 12px; } .wp-caption { background: #f1f1f1; line-height: 18px; margin-bottom: 20px; max-width: 632px !important; /* prevent too-wide images from breaking layout */ padding: 4px; text-align: center; } .wp-caption img { margin: 5px 5px 0; } .wp-caption p.wp-caption-text { color: #888; font-size: 12px; margin: 5px; } .wp-smiley { margin: 0; } .gallery { margin: 0 auto 18px; } .gallery .gallery-item { float: left; margin-top: 0; text-align: center; width: 33%; } .gallery-columns-2 .gallery-item { width: 50%; } .gallery-columns-4 .gallery-item { width: 25%; } .gallery img { border: 2px solid #cfcfcf; } .gallery-columns-2 .attachment-medium { max-width: 92%; height: auto; } .gallery-columns-4 .attachment-thumbnail { max-width: 84%; height: auto; } .gallery .gallery-caption { color: #888; font-size: 12px; margin: 0 0 12px; } .gallery dl { margin: 0; } .gallery img { border: 10px solid #f1f1f1; } .gallery br+br { display: none; } #content .attachment img {/* single attachment images should be centered */ display: block; margin: 0 auto; } /* =Navigation -------------------------------------------------------------- */ .navigation { color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; overflow: hidden; } .navigation a:link, .navigation a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .navigation a:active, .navigation a:hover { color: #ff4b33; } .nav-previous { float: left; width: 50%; } .nav-next { float: right; text-align: right; width: 50%; } #nav-above { margin: 0 0 18px 0; } #nav-above { display: none; } .paged #nav-above, .single #nav-above { display: block; } #nav-below { margin: -18px 0 0 0; } /* =Comments -------------------------------------------------------------- */ #comments { clear: both; } #comments .navigation { padding: 0 0 18px 0; } h3#comments-title, h3#reply-title { color: #000; font-size: 20px; font-weight: bold; margin-bottom: 0; } h3#comments-title { padding: 24px 0; } .commentlist { list-style: none; margin: 0; } .commentlist li.comment { border-bottom: 1px solid #e7e7e7; line-height: 24px; margin: 0 0 24px 0; padding: 0 0 0 56px; position: relative; } .commentlist li:last-child { border-bottom: none; margin-bottom: 0; } #comments .comment-body ul, #comments .comment-body ol { margin-bottom: 18px; } #comments .comment-body p:last-child { margin-bottom: 6px; } #comments .comment-body blockquote p:last-child { margin-bottom: 24px; } .commentlist ol { list-style: decimal; } .commentlist .avatar { position: absolute; top: 4px; left: 0; } .comment-author { } .comment-author cite { color: #000; font-style: normal; font-weight: bold; } .comment-author .says { font-style: italic; } .comment-meta { font-size: 12px; margin: 0 0 18px 0; } .comment-meta a:link, .comment-meta a:visited { color: #888; text-decoration: none; } .comment-meta a:active, .comment-meta a:hover { color: #ff4b33; } .commentlist .even { } .commentlist .bypostauthor { } .reply { font-size: 12px; padding: 0 0 24px 0; } .reply a, a.comment-edit-link { color: #888; } .reply a:hover, a.comment-edit-link:hover { color: #ff4b33; } .commentlist .children { list-style: none; margin: 0; } .commentlist .children li { border: none; margin: 0; } .nopassword, .nocomments { display: none; } #comments .pingback { border-bottom: 1px solid #e7e7e7; margin-bottom: 18px; padding-bottom: 18px; } .commentlist li.comment+li.pingback { margin-top: -6px; } #comments .pingback p { color: #888; display: block; font-size: 12px; line-height: 18px; margin: 0; } #comments .pingback .url { font-size: 13px; font-style: italic; } /* Comments form */ input[type=submit] { color: #333; } #respond { border-top: 1px solid #e7e7e7; margin: 24px 0; overflow: hidden; position: relative; } #respond p { margin: 0; } #respond .comment-notes { margin-bottom: 1em; } .form-allowed-tags { line-height: 1em; } .children #respond { margin: 0 48px 0 0; } h3#reply-title { margin: 18px 0; } #comments-list #respond { margin: 0 0 18px 0; } #comments-list ul #respond { margin: 0; } #cancel-comment-reply-link { font-size: 12px; font-weight: normal; line-height: 18px; } #respond .required { color: #ff4b33; font-weight: bold; } #respond label { color: #888; font-size: 12px; } #respond input { margin: 0 0 9px; width: 98%; } #respond textarea { width: 98%; } #respond .form-allowed-tags { color: #888; font-size: 12px; line-height: 18px; } #respond .form-allowed-tags code { font-size: 11px; } #respond .form-submit { margin: 12px 0; } #respond .form-submit input { font-size: 14px; width: auto; } /* =Widget Areas -------------------------------------------------------------- */ .widget-area ul { list-style: none; margin-left: 0; } .widget-area ul ul { list-style: square; margin-left: 1.3em; } .widget-area select { max-width: 100%; } .widget_search #s {/* This keeps the search inputs in line */ width: 60%; } .widget_search label { display: none; } .widget-container { margin: 0 0 18px 0; } .widget-title { color: #222; font-weight: bold; } .widget-area a:link, .widget-area a:visited { text-decoration: none; } .widget-area a:active, .widget-area a:hover { text-decoration: underline; } .widget-area .entry-meta { font-size: 11px; } #wp_tag_cloud div { line-height: 1.6em; } #wp-calendar { width: 100%; } #wp-calendar caption { color: #222; font-size: 14px; font-weight: bold; padding-bottom: 4px; text-align: left; } #wp-calendar thead { font-size: 11px; } #wp-calendar thead th { } #wp-calendar tbody { color: #aaa; } #wp-calendar tbody td { background: #f5f5f5; border: 1px solid #fff; padding: 3px 0 2px; text-align: center; } #wp-calendar tbody .pad { background: none; } #wp-calendar tfoot #next { text-align: right; } .widget_rss a.rsswidget { color: #000; } .widget_rss a.rsswidget:hover { color: #ff4b33; } .widget_rss .widget-title img { width: 11px; height: 11px; } /* Main sidebars */ #main .widget-area ul { margin-left: 0; padding: 0 20px 0 0; } #main .widget-area ul ul { border: none; margin-left: 1.3em; padding: 0; } #primary { } #secondary { } /* Footer widget areas */ #footer-widget-area { } /* =Footer -------------------------------------------------------------- */ #footer { margin-bottom: 20px; } #colophon { border-top: 4px solid #000; margin-top: -4px; overflow: hidden; padding: 18px 0; } #site-info { font-weight: bold; } #site-info a { color: #000; text-decoration: none; } #site-generator { font-style: italic; position: relative; } #site-generator a { background: url(images/wordpress.png) center left no-repeat; color: #666; display: inline-block; line-height: 16px; padding-left: 20px; text-decoration: none; } #site-generator a:hover { text-decoration: underline; } img#wpstats { display: block; margin: 0 auto 10px; } /* =Mobile Safari ( iPad, iPhone and iPod Touch ) -------------------------------------------------------------- */ pre { -webkit-text-size-adjust: 140%; } code { -webkit-text-size-adjust: 160%; } #access, .entry-meta, .entry-utility, .navigation, .widget-area { -webkit-text-size-adjust: 120%; } #site-description { -webkit-text-size-adjust: none; } /* =Print Style -------------------------------------------------------------- */ @media print { body { background: none !important; } #wrapper { clear: both !important; display: block !important; float: none !important; position: relative !important; } #header { border-bottom: 2pt solid #000; padding-bottom: 18pt; } #colophon { border-top: 2pt solid #000; } #site-title, #site-description { float: none; line-height: 1.4em; margin: 0; padding: 0; } #site-title { font-size: 13pt; } .entry-content { font-size: 14pt; line-height: 1.6em; } .entry-title { font-size: 21pt; } #access, #branding img, #respond, .comment-edit-link, .edit-link, .navigation, .page-link, .widget-area { display: none !important; } #container, #header, #footer { margin: 0; width: 100%; } #content, .one-column #content { margin: 24pt 0 0; width: 100%; } .wp-caption p { font-size: 11pt; } #site-info, #site-generator { float: none; width: auto; } #colophon { width: auto; } img#wpstats { display: none; } #site-generator a { margin: 0; padding: 0; } #entry-author-info { border: 1px solid #e7e7e7; } #main { display: inline; } .home .sticky { border: none; } } /* Theme Name: Twenty Ten */ /* RTL Basics */ body { direction:rtl; unicode-bidi:embed; } /* LAYOUT: Two-Column (Right) DESCRIPTION: Two-column fixed layout with one sidebar right of content */ #container { float: right; margin: 0 0 0 -240px; } #content { margin: 0 20px 36px 280px; } #primary, #secondary { float: left; } #secondary { clear: left; } /* =Fonts -------------------------------------------------------------- */ body, input, textarea, .page-title span, .pingback a.url, h3#comments-title, h3#reply-title, #access .menu, #access div.menu ul, #cancel-comment-reply-link, .form-allowed-tags, #site-info, #site-title, #wp-calendar, .comment-meta, .comment-body tr th, .comment-body thead th, .entry-content label, .entry-content tr th, .entry-content thead th, .entry-meta, .entry-title, .entry-utility, #respond label, .navigation, .page-title, .pingback p, .reply, .widget-title, input[type=submit] { font-family: MB Khursheed, Arial, Tahoma, sans-serif; } /* =Structure -------------------------------------------------------------- */ /* The main theme structure */ #footer-widget-area .widget-area { float: right; margin-left: 20px; margin-right: 0; } #footer-widget-area #fourth { margin-left: 0; } #site-info { float: right; } #site-generator { float: left; } /* =Global Elements -------------------------------------------------------------- */ /* Text elements */ ul, ol { margin: 0 1.5em 18px 0; } blockquote { font-style: normal; } /* Text meant only for screen readers */ .screen-reader-text { left: auto; text-indent:-9000px; overflow:hidden; } /* =Header -------------------------------------------------------------- */ #site-title { float: right; } #site-description { clear: left; float: left; font-style: normal; } #branding img { float: right; } /* =Menu -------------------------------------------------------------- */ #access { float:right; } #access .menu-header, div.menu { margin-right: 12px; margin-left: 0; } #access .menu-header li, div.menu li{ float:right; } #access ul ul { left:auto; right:0; float:right; } #access ul ul ul { left:auto; right:100%; } /* =Content -------------------------------------------------------------- */ #content table { text-align: right; margin: 0 0 24px -1px; } .page-title span { font-style:normal; } .entry-title, .entry-meta { clear: right; float: right; margin-left: 68px; margin-right: 0; } .entry-content input.file, .entry-content input.button { margin-left: 24px; margin-right:0; } .entry-content blockquote.left { float: right; margin-right: 0; margin-left: 24px; text-align: left; } .entry-content blockquote.right { float: left; margin-right: 24px; margin-left: 0; text-align: right; } #entry-author-info #author-avatar { float: right; margin: 0 0 0 -104px; } #entry-author-info #author-description { float: right; margin: 0 104px 0 0; } /* Gallery listing -------------------------------------------------------------- */ .category-gallery .gallery-thumb { float: right; margin-left:20px; margin-right:0; } /* Images -------------------------------------------------------------- */ #content .gallery .gallery-caption { margin-right: 0; } #content .gallery .gallery-item { float: right; } /* =Navigation -------------------------------------------------------------- */ .nav-previous { float: right; } .nav-next { float: left; text-align:left; } /* =Comments -------------------------------------------------------------- */ .commentlist li.comment { padding: 0 56px 0 0; } .commentlist .avatar { right: 0; left: auto; } .comment-author .says, #comments .pingback .url { font-style: normal; } /* Comments form */ .children #respond { margin: 0 0 0 48px; } /* =Widget Areas -------------------------------------------------------------- */ .widget-area ul { margin-right: 0; } .widget-area ul ul { margin-right: 1.3em; margin-left: 0; } #wp-calendar caption { text-align: right; } #wp-calendar tfoot #next { text-align: left; } /* Main sidebars */ #main .widget-area ul { margin-right: 0; padding: 0 0 0 20px; } #main .widget-area ul ul { margin-right: 1.3em; margin-left: 0; } /* =Footer -------------------------------------------------------------- */ #site-generator { font-style:normal; } #site-generator a { background-position: right center; padding-right: 20px; padding-left: 0; } .wordpress-hit-counter {direction:ltr;}
  • هڪ ڏينهن اسلاميه ڪاليج سکر جي اسٽاف روم ۾ ويٺي ويٺي سائين امير گل ڪٽوهر چيو ته اخبارن ۾ ڪالم ته ڏاڍا سٺا ٿا اچن پر ڪجھ عرصي کانپوءِ انهن جو نالو نشان نٿو ملي. پڇيومانس ته انٽرنيٽ تي به نٿا ملن . چيائين اتي به وڌ ۾ وڌ هفتي کان پراڻا نٿا ملن. بس اها ڳاله هئي هي بلاگ ٺاهڻ جي. _____ دعاگو : احمد علي مڱريو Website: ahmed.mangrio.com Email: ahmed@mangrio.com
  • صفحا

  • آرڪائوز

  • تازا ليک

  • تازا رايا

    وساريان نه وسرن (5) ڊي سي هاءِ… تي Mohammad Khan Sial
    ڪاوش هائيڊ پارڪ تي heman kumar
    سنڌي ٻولي قومي ٻولي ڇو نه؟ ليک… تي jamila abbassi
    سنڌي ٻولي قومي ٻولي ڇو نه؟ ليک… تي سنڌي ٻولي قومي ٻولي…
    تازي بجيٽ ۽ پسماندگي جي ڏانوڻن… تي Rehman Memon
    هر ڳالهه جي هڪڙي موسم آهي! ليک… تي Munwar ali
    ڏاکڻي پنجاب ۾ دهشتگردن خلاف ام… تي ALLAHDINO BABBAR
    This blog is no more upda… تي Dr Sameena Afghan
    تبديلي ئي آپشن هجڻ گهرجي! ليکڪ… تي Dr Sameena Afghan
    سنڌ مان هندو آبادي جي لڏ پلاڻ… تي Qasim Ali shah
    ايف-آءِ-آر ڪٿي داخل ڪرائجي؟ لي… تي Sunita
    سال 1954 کان وٺي… ليکڪ :… تي Abrar Ali Katpar
    چڪر ڇاهي؟ ليکڪ : ڊاڪٽر ايوب… تي Bilal jan
    چڪر ڇاهي؟ ليکڪ : ڊاڪٽر ايوب… تي Bilal jan
    سنڌ ۾ ايڏي پير پرستي ڇو… تي muntazer soomro
  • بلاگ ڏٺو ويو

    • 20,495 دفعا

اڃا به چئو ٿا وفادار ناهيون ليکڪ : عبدالوحيد ڪٽپر

اليڪٽرانڪ توڙي پرنٽ ميڊيا تي اسان ۽ اوهان سڀني ڏٺو ۽ پڙهيو ته جڏهن پنجاب جي اسيمبليءَ اندر سنڌ کي سندس جائز حقن مطابق پاڻي ڏيڻ واري ڳالهه اُٿي. تڏهن ڇا ڇا نه چيو ويو ۽ هن ملڪ جي چونڊيل صدر جي برخلاف ڇا نه چيو ويو.

نه فقط ايترو پر پنجاب جي سينئر وزير ته دڙڪو ڏنو ته هو وزارت تان ئي استعيفيٰ ڏيندو پر پنجاب جو هڪڙو پاڻيءَ جو ڦرو به سنڌ کي ڪو نه ڏنو ويندو!

خبر اٿوَ ته اهو همراهه ڪير هيو؟ پيپلز پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي کٽي ايندڙ ايم ايل اي هائو، هڪڙو جيالو ۽ وڏو پيپلو!

هڪڙي پراڻي چوڻي آ ته هڪڙي قديم ۽ وڏي لئي جي وڻ جي چوٽيءَ تي هڪڙي ننڍڙي ڦوسڙي ويٺي هئي، سو جڏهن اڏرڻ جي ڪيائين تڏهن لئي جي وڻ کي چيائين ته ”ابا، پاڻُ جهل جو مان هاڻي اُڏرڻ ٿي گهران“. تنهن تي لئي وراڻي ڏني ته: ”مائي تو جيتريون ڪيتريون ئي ننڍڙيون ڦوسڙيون توڙي وڏا وڏا پکي منهنجي چوٽيءَ تي اچي ويٺا ۽ اڏري هليا ويا، پر منهنجي صحت تي ڪو به فرق ڪو نه پيو. سو تون هڪڙي پتڪڙي ڦوسڙي جي ويهين ته ڇا ۽ اڏرين ته ڇا ڀلي اڏري وڃ“.

سو صاحبو، هن هڪڙي وزير صاحب جي استعيفا ڏيڻ سان پڻ هيڏي ساري وڏي لئي وانگر پارٽيءَ جي صحت تي ڪو به اثر ڪونه پوندو.

پر هن همراهه جي مٿين تقرير مان اها ته خبر پئي ته پنجابيءَ جي دل آخر ته پنجابيءَ جي آ.” هووي ايڪ ته ڀانوين ڏون ۽ جي ڏون ته هي جهڳو ۽ تون “.

اوهان کي ياد ڏياريان ته جڏهن پنجاب جي اڳوڻي گورنر  مسٽر مصطفيٰ کر پيپلز پارٽي ڇڏي هئي، تڏهن نعرو هنيو هيائين ته: ”سنڌي وزيراعظم نه کپي“ ۽ اشارو هيس شهيد ذوالفقار علي ڀٽي ڏانهن.

پر ٻئي پاسي وري اسان جي سنڌ اسيمبليءَ جي هال ۾ وري سنڌ حڪومت جي ئي پاڻيءَ واري وزير صاحب حڪومت جي پاليسيءَ جي وضاحت ڪندي اعلان ڪيو ته سال 1991ع واري ٺاهه مطابق اسان جي سنڌ کي ٺيڪ ٺاڪ ۽ برابر پاڻي پيو ملي. هاڻي ڇا عرض ڪجي.

اڙي سائين! اوهان ٿورڙي تڪليف وٺي پنهنجيءَ ايئرڪنڊيشنڊ وڏي گاڏيءَ ۾ چڙهي وڃي سنڌو درياهه جي  پل تي ڪار مان هيٺ لهي درياهه شاهه جو ديدار ڪيو ته اوهان کي ڇوليون هڻندڙ سنڌو ننديءَ جي بدران سندس پيٽ ئي سڪي ٺوٺ ٿيل نظر ايندو جو هاڻي ته سندس زمين ئي خشڪيءَ جي ڪري ڦاٽي پئي آ جو اها چيڪي مٽي آ.

هاڻي  انهيءَ سنڌو نديءَ مان تيز رفتار سان ابتو ويندڙ پلو ڪو نه ڏسندؤ. هاڻي توهان سنڌو ندي کي ڪچي کي سيراب ڪندي ڪو نه ڏسندؤ. هاڻي توهان سنڌو نديءَ جي ڊيلٽا ۾مٺي پاڻيءَ جي بدران سمنڊ جي وير ايندي ڏسندؤ. هاڻي توهان درياهه شاهه ۽ اها مڇي ڪو نه ڏسندؤ. هاڻي اها سنڌو ندي جنهن جي مٺي پاڻيءَ جي ڪري ئي اسان سڀ سنڌي زندهه ۽آباد آهيون، اها ندي هاڻي پاڻيءَ سان ڀرجي ڪو نه وهندي ڏسندؤ. پوءِ سنڌي ويچارا ڪاڏي وڃن.

هڪڙي پاسي اهو ”پاڪستان کپي“ چئي چئي ٿڪجي پيا آهيون ته ٻئي پاسي وري اهي حال آهن ته پوءِ هو مهربان. ”اڃان به چون ٿا ته وفادار ناهيون“.

پر جي اسان وفادار ناهيون ته توهان وري ڪهڙا دلدار آهيو.

هي امريڪن ڊرونز ۽ ڊونرز ليکڪ : عبدالوحيد ڪٽپر

جڏهن انگريزن جي حڪومت هئي تڏهن ڪنهن به ضلعي جو ڪليڪٽر صاحب ڄڻ ته پنهنجي ضلعي جو بي تاج بادشاهه هوندو هيو. انگريزن وري خانصاحب خان بهادر راءِ بهادر، نواب ۽ سر وغيره جي لقبن سان چڱن ڀلن زميندارن ۽ راڄن جي سردارن کي اهڙا لقب بخشي پنهنجو ساٿي بڻائي ڇڏيو هو ۽ وري هيٺينءَ ليول تي ننڍڙن ننڍڙن زميندارن ۽ کاتيدارن لاءِ وري ڪرسيون آڇيل هيون ته فلاڻو صاحب آهي. ”مختيارڪار جو ڪرسي نشين“ ۽ فلاڻو وري ”ڊپٽي ڪليڪٽر يا ڪليڪٽر جو ڪرسي نشين“ وڃي خير ٿيا.

معنيٰ ته انهيءَ ماڻهوءَ کي مذڪوره عملدار وٽ ويهڻ جي لاءِ ڪرسي ملندي هئي ۽ پوءِ اهي سڏبا هئا ”ڪرسي نشين“. هڪڙو همراهه ڪو خير سان هيو ”ڪليڪٽر جو ڪرسي نشين“. ننڍڙو کاتيدار هيو پر ڪرسيءَ جو مڙئي غلط فائدو وٺڻ شروع ڪري ڏنائين. جيئن هاڻي ڪي ڪي سياسي ورڪر وتن ٿا روڊن رستن تي ٽريفڪ جا قانون ٽوڙِندا ۽ من مستيون ڪندا. ڇو نه ڪن آخر اهي به ته ڪرسي نشين ئي آهن نه.

سو انهيءَ ڪرسي نشين جي افعالن بابت ڪا ڪليڪٽر صاحب کي فل رپورٽ پهچي چڪي هئي. صبح سان شهرن کي تاءُ ڏئي اهو ڪرسي نشين لنگهي ويو لاڙڪاڻي جي ڪليڪٽر صاحب وٽ پر پهريائين اجازت گهري هيائين ۽ پوءِ پٽيوالو کيس اندر وٺي ويو هيو.

ڪليڪٽر صاحب جي آفيس جي ٻاهران وري ٻيا به ننڍا ننڍا زميندار ۽کاتيدار پڻ اڳواٽ ئي ويٺا هيا ۽ پنهنجي واري جو انتظار پئي ڪيائون. سو جڏهن اهو ”ڪرسي نشين“ اڃان ڪليڪٽر صاحب جي آڏو پهتو ئي ڪو نه هيو ته ڪرسي ته ڇٽي، هٿئون هڪلن، ڪچين گارين ۽ دڙڪن جي ڌم ٿي وئي ۽ انهيءَ ڪرسي نشين کي ڪليڪٽر صاحب وري ايترو ته وڏي واڪي بي عزت ڪيو جو هٿ پري ۽ اهڙي قوالي ٻاهريان ويٺل به پيا ٻڌن.

سو خير سان اهو ڪرسي نشين جڏهن ڪليڪٽر صاحب جي آفيس مان عزت وٺي ٻاهر نڪتو تڏهن ڪياڙي کنهندي همراهن کي چيائين ته ” ڪليڪٽر صاحب ڏاڍو مون سان فري آ ۽ ڪڏهن ڪڏهن اهڙا چرچا به ڪندو آ“.

پر جن اها قوالي ٻڌي هئي، تن کي ته خبر پئجي وئي هئي ته همراهه سان ڪليڪٽر صاحب ڇا ڇا نه ڪيو پر ڪرسي نشين ڪري به ڇاٿي سگهيو. تنهن ڪري چيو اٿن ته:

”مجبوري ڪا نام شڪريه“.

ساڳئي طرح اسان جا حاڪم هر روز چوندا ايندا ٿا اچن ته ”اسان امريڪا وارن ڀوتارن کي چيو آ ته ٻيلي هي ڊرون نه هلايو ۽ فائدو ڪو نه ٿو ٿيو ۽ هٿئون اسان جي آزادي ۽ خودمختياريءَ جي دعويٰ جي بدنامي ٿي ٿئي.

پر هي امريڪا وارا به ڄڻ ته انگريزي ڪليڪٽر لڳا پيا آهن جو اڄ هڪڙي چينل تي ڳاڙهي پٽي پئي هلي ۽ بند ئي ڪا نه ٿي ٿئي. جنهن ۾ ٻڌايو ٿو وڃي ته گذريل ٽن ڏينهن کان وٺي اهي امريڪا جا ڊرون هوائي جهاز اسلام آباد شهر جي مٿان پيا ٿا لامارا ڏين. هائو، اسلام آباد! جيڪو هن ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ آ ۽ جاتي صدر توڙي وزيراعظم ۽ ٻيا ڪيترائي وفاقي وزير، ايڊوائيزر ۽ اسپيشل اسسٽنت وغيره ٿا رهن ۽ ٻيا وڏا وڏا سرڪاري عملدار ڌار ٿا رهن. پر حڪومت وارا انهيءَ وڏيري وانگر خاموش آهن ۽ چون ٿا ته ڪنهن به فڪر جي ڳالهه ڪانهي جو اسان ڀوتارن کي چيو آ ته ٻيلي ائن نه ڪريو. چوڻ آ ته:

”ڇوڪر واهه ڀر ڪُڏي ڪڏي،

سا اڄ نه ٻُڏي ته سڀان ٻُڏي“.

سو اهي جهاز به اڄ نه ٿا بم هڻن ته نيٺ ڪنهن نه ڪنهن ڏينهن تي ۽ ڪاٿي نه ڪاٿي ۽ ڪنهن نه ڪنهن جاءِ تي اسلام آباد ۾ ئي بم هڻندا ۽ چوندا ته اسان کي پڪ هئي ته فلاڻا فلاڻا طالبان اتي موجود هيا ۽ پوءِ اسان جا مجبور حاڪم اهوئي چوندا ته: ”مجبوري ڪا نام شڪريه“ مقروض جو آهيون.

باقي هي ٿنڊر هوائي جهاز هي زبردست ائٽم بم ۽ هيڏو سارو ايئر فورس توڙي وڏيون وڏيون جهاز شڪن توبون وري ڪهڙي ڪم جون؟ شوڪيسن اندر رکڻ لاءِ ڇا؟ دعا ڪريو جنرل مشرف کي جيڪو اها وبا پکيڙي ويو ۽ اهڙي خطرناڪ وبا وجهي ويو، جنهن جو حساب ئي ڪونهي. اها آهي منهن جا سائين ”مجبوري ڪا نام شڪريه“.

قصو هڪ پاراتي جو….؟! ليکڪ : عبدالوحيد ڪٽپر

مان تڏهن ننڍڙو ڇوڪر هوس ۽ پرائمري اسڪول ڏوڪري ۾ ٻيون يا ٽيون درجو پڙهندو هوس. بابو سائين ڪراچي منئون هڪڙي سال 1923 واري سيڪنڊ هئنڊ شيورليٽ ڪار وٺي آيو هيو، اها ڪار موٽر سائيڪل وانگر رڳو ڊئنامي جي ڪرنٽ تي ئي هلندي هئي  ۽ بئٽري ڪا نه هوندي هَس.

ماڻهن کي هيڏي هوڏي ڪرڻ خاطر انهي ڪار ۾ هارن جي بدران رٻڙ جو ” پون پون“ ڪرڻ وارو توتارو هوندو هو. سندس ٻئي اڳيان شيشا هڪ ٻئي جي مٿئون لڳل هوندا هئا ۽ انهن منجھئون ڪهڙو به ڦيرائي هيٺ ڪر هوا اچڻ لاءِ جڳهه ٺاهي سگهبي هئي.

ڊقرنشل گيئر کي هلائڻ خاطر ڪو به يونيورسل ڪراس ڪو نه هوندو هو. سڌي اسٽيل جي لٺ ڦٽ ٿيل هوندي هئي. ٽائرن کي بند ڪرڻ واسطي وري چار چار نٽ بولٽ سان گڏيون هونديون هيون ۽ هاڻي وانگر سڌو سنئون ائين ٽائر فٽ ڪو نه ٿيندو هو.

گاڏي ڦيٿن ۾ ٽانگي وانگر ڪاٺ جون ٽڪريون لڳل هونديون هيون جنهن کي اسپوڪ ڪري ڪوٺيندا هئا، مطلب ته هي نظام پراڻي سن جي گاڏي پنهنجو مٽ پاڻ هئي. سيلف اسٽارٽر جي بدران آڏو بيهي ڊگھو هئنڊل هلائڻو پوندو هيو ته گاڏي چالو ٿي ويندي هئي ۽ سندس 2 وڏيون بتيون پڻ انهي ئي ڊئنامي تي هلنديون هيون.

گاڏي مرمت طلب هئي ۽ هيڏانهن هوڏانهن ڪري کيس هلائڻ جهڙو بڻايو ويو.

انهي زماني ۾ هي ڊيوڪو پينٽ ڪونه ٿيندو هو. برش ساڻ رنگ هڻي پوءِ ان کي سمنڊ ڦيڻ سان پاڻي سان مهٽبو هيو ۽ اهڙي طرح 2 يا 3 ڀيرا رنگ ڪري ان کي سمنڊ ڦيڻ سان لسو ڪري چمڪائبو هيو. اهو رنگ ايترو ته چمڪندو هيو جو اوهان کيس آئيني وانگر استعمال ڪري ٿا سگھو جو اوهان کي پنهنجي شڪل و صورت سندس درن ۽ بانيٽ تان چڱي طرح نظر ايندي.

سندس بانيٽ جا ٻه حصا هوندا هئا. هڪڙو کٻي ته ٻيو حصو سڄي پاسي ڏانهن کلندو هو ۽ هاڻي وانگر سڄو بانيٽ هيٺ مٿي ڪو نه ٿيندو هو.

آخر اها گاڏي تيار ٿي  ۽ روڊ وردي (Road- worthy) ٿي وئي، چئن سلينڊرن واري. اسان وٽ هڪڙو ڊرائيور هيو صالح جيهو، جڏهن گاڏي تيار ٿي تڏهن بابي سائين کي چيائين ته مان هفتو کن ڳوٺ ويندس جو عيد گذاري هڪ مهينو اچي گاڏي هلائيندس ۽ بابا کيس موڪل ڀي ڏني ۽ ڪجھه ڏوڪڙ ڀي ڏنا.

اها منجھند جي مهل هئي، سو موڪلائڻ  کانپوءِ کٽ تي سندس رکيل هڪڙي ننڍڙي جيڪا جست جي پيٽي پئي هئي سا جڏهن ڇڪي کنيائين ته مڙئي ڳوري لڳي.

سو بابا چيس ته ” اڙي صالح اها هيترڙي پيٽڙي ايتري ڳوري ڇو آ؟ ” صالح چيو ته سائين ٻيو ته ڪجھه ڪونهي، باقي 2 چانورن جا روٽ سو آهين.“

بابا سائين چيس ته اها پيٽڙي ته کول، کوليائين ته مٿئون ته چانورن جي اٽي جون 2 ٿيلهيون مانيون ته هيون پر انهن جي هيٺان هڪڙي انگوشي جي هيٺئون الاهي ڪار جا پرزا ۽ سامان پيو هو جنهن ڪري اها پيٽڙي وزندار پئي لڳي.

بابا چيس ته اها ماني ڀلي کڻي وڃ باقي ڪار جو سامان ٻاهر ڪڍي ڏي ۽ جڏهن سامان ڪڍي ٻاهر ڪري ماني اندر رکي پيٽي بند ڪرڻ لڳو تڏهن بابا کيس چيو ته ” اڙي صالح ، تون ماني ماني ڪندو وتندين هاڻي هليو وڃ ۽ وري نه اچجان.“

پوءِ صالح هليو ويو ، اسان وٽ هيو سارين ڇڙڻ ۽ اٽي پيهڻ جو ڪارخانو، پر جاءِ هئي مسواڙي، سو بابا هڪڙي ٻي جاءِ خريد ڪري اتي ڪارخانو هنيون ۽ وڏي درجي ڀرسان ننڍڙو بنگلو ۽ وڏي درجي مٿئون گھر ٺهرايو هيائين ۽ اسان اتي مٿي رهڻ لڳاسي انهي ڳالهه کي ڪي 8/7 سال گذري ويا. هڪڙي ڏهاڙي مان وڏي در جي ڇانور ۾ ويٺو پيو هڪڙي ڇڙڪ ٺاهيان ته بلبل ڦاسائڻ لاءِ هڪڙو گودڙي پوش فقير آيو، هٿ ۾ يڪتارو هيس ۽ ٻانهن تي ڪڙا، مونکي چيائين ته سڃاڻي ٿو؟ مان چيو ته نه، چيائين ته ادي سليمان کي وٺي آ، مان ادي سليمان کي وٺي آيس انهي ڀي کيس ڪو نه سڃاتو پوءِ چيائين ته بابا ڪاٿي آ، اسان چيو ته ننڊ پيو آ، ڪلاڪ ڏيڍ کانپوءِ اٿندو، چيائين ته مان پوءِ وري ايندس.

اٽڪل ٻن ڪلاڪن کانپوءِ هو وري آيو ۽ اچي بابا کي پيرين پئي مليو. بابا چيس ته تون ڪير آن؟

هن جواب ڏنو ته سائين، مان اهو ڊرائيور صالح ۽ هاڻي فقير بڻيو درگاهن تي وڃي صوفي ڪلام ڳائيندو آهيان، پنان ڪو نه، پر گذر سفر مڙئي ٿي ويندو آ. مان جڏهن ڳوٺ ويس تڏهن مونکي الائي ڇا ٿيو جو مان ڊرائيونگ ليسن ڦاڙي ڇڏيو ۽ يڪتارو خريد ڪري درگاهن ڏانهن رخ ڪيم ۽ هاڻي توهان واري پاراتي مطابق وتان ٿو ماني ماني ڪندو.“  صالح اسان وٽ 4/3 هفتا رهيو ۽ هر رات صوفي ڪلام ٻڌائيندو هو ۽ سريلو ٿي ويو هيو.

اها اٿو پاراتي جي مار.

شل نه ڪو ڪنهن کي پاراتو ڏئي تنهن ڪري اوهان ڀي ڪنهن جي به دل نه رنجائيندا ڪيو، متان ڪو دل جليو اوهان کي پاراتو ڏئي ڇڏي، چيو اٿون ته ” آهه غريبان قهر خدائي، دعا درويشان رحم الاهي.“

سال 1954 کان وٺي… ليکڪ : عبدالوحيد ڪٽپر

عبالوحيد ڪٽپر

عبالوحيد ڪٽپر

منهنجا دلبر سائين! مطالبو ڪيو ٿو وڃي ته اهي ڌاريا ماڻهو جيڪي سال 1954 کانپوءِ اسان جي صوبي سنڌ ۾ اچي آباد ٿيا آهن ۽ اسان جا حق وغيره کائي چٽ ڪري ڇڏيا اٿس سي هتان نڪري وڃن.

تنهن باري ۾ مان وڏي ادب ۽ احترام سان عرض ڪندس ته سال 1954 کان وٺي سال 2009 تائين جي حساب ڪبو ته 55 سالن جو هڪڙو طويل ۽ ڊگهو عرصو گذري چڪو آ. انهن 55 سالن اندر جيڪي ڌاريا آيا اهي اچي ايترو ته وڻ ويڙهيءَ وانگر هڪڙي سائي ٻير جي وڻ تي اهڙيءَ طرح ته وڪوڙي ويٺا جو ٻير جي وڻ کي ئي سڪائي ٺوٺ ڪري ڇڏيائون.

سائين منهنجا! وڻ ويڙهي هڪڙي ڊگهن ڌاڳن وانگر ٻوٽي آ. اوهان وڻ ويڙهيءَ جون 5/6 ٽاريون ٻير جي وڻ جي مٿئون رڳو اڇلي ڇڏيو ۽ پوءِ ڏسو ته ڪيئن ٿي اها وڻ ويڙهي وڌي ۽ ٻير جي وڻ جو سَتُ چوسي کيس سڪائي ڇڏي.

اها ساڳي ڳالهه سنڌ ساڻ ته ٿي آ، پر هاڻي هيترن سارن 55 ورهين گذرڻ کانپوءِ کين سنڌ منجهان ٻاهر ڪڍڻ ڪو چرچو ڪونهي. هنن هتي گهر، بنگلا، دوڪان، ڪارخانا، آفيسون، زمينون، باغ ۽ سرڪاري توڙي نيم سرڪاري نوڪريون وٺي ڇڏيون آهن ۽ ٺيڪ ٺاڪ ٻيا ٿا عيش ڪن ۽ واپار وڙو پيا ڪن. سو مان هاڻي عرض ڪندس ته ڪهڙي حڪومت کين سنڌ مجهان ڌڪي ٻاهر ڪڍندي؟ صوبائي؟ سوال ئي ڪو نه ٿو اٿي، مرڪزي؟ الله پناهه ڏئي.

جي سرڪار نه ٿي ڪڍي ته پوءِ اسان وٽ ايترو دم آهي جو چونڊي چونڊي کين ڌڪي ٻاهر ڪڍي سگهئون. منهنجا سائين! جواب نفيءَ ۾ آ. مان ڪو سنڌ جو غدار ناهيان ۽ سائين جي ايم سيد جو پرستار آهيان، پر زميني حقيقت اها آهي ته انهن ماڻهن جي آخر ۾ برابر ۽ صحيح لسٽ نڪري به وڃي ته ڪهڙو فائدو.

هو هڪدم ڀڄندا هاءِ ڪورٽ ۽ سپريم ڪورٽ ڏانهن ۽ ڪو نه ڪو اسٽي آرڊر وٺي ايندا ۽ پوءِ ڳالهه ئي ”ٽانءِ ٽانءِ فش“ ٿي سگهي ٿي.

ٻيو عرض ڪبو ته اهي هڪڙي قسم جا يا هڪڙيءَ قوم جا ماڻهو به ناهن. انهن ۾ پنجابي، ڪشميري، هندستاني، پٺاڻ، بلوچ، بروهي، بنگالي ۽ ٻيا اچي ٿا وڃن. جن کي ڳولهي ڦولهي هٿ ڪرڻ ۽ ٻاهر ڌڪي ڪڍڻ ڪو مکڻ منجهان وارُ ڪڍڻو ته ڪونهي. تنهن ڪري انهيءَ مطالبي تي زميني حقيقتون ڏسي ان تي نظرثاني ڪيو ته بهتر.

بهتر ته ايئن ٿيندو ته سنڌ ۽ سنڌين جي بهبود ۽ ترقيءَ جون ڳالهيون ڪيون وڃن. انهيءَ ڳالهه تي ٿڌي دماغ سان سوچيو وڃي ۽ اهڙيون تدبيرون ڪيون وڃن جو اسان جا سنڌي هاڻي پنهنجا لخت جگر، گروي نه رکن، وڪرو نه ڪن ۽ اسان جون مسڪين سنڌياڻيون ننڍڙن ننڍڙن ۽ معصوم ٻارڙن سميت ڪنهن کڏ يا واهه ۾ ٽپو ڏئي اهڙي اجتماعي آپگهات نه ڪن.

هاڻي سوال وڃي بچيو آ ته سنڌين کي ڪيئن هن اوڙاهه منجهان ٻاهر ڪڍي کين خوشحال ۽ ستابو ڪجي. غلامي ته ڳچيءَ ۾ اهڙي پئجي وئي آ جو هٽ پري ۽ اهو طوق شايد تاقيادت رهي. ڇاڪاڻ ته هاڻي سنڌ ۾ ايترا ته ڌاريا اچي ويٺا آهن جو سنڌ جي آزاديءَ واريءَ جدوجهد ۾ نه فقط اسان جو ساٿ نه ڏيندا پر هٿئون اسان جي برخلاف ويندا ۽ هنن جو ٽوٽل پڻ سنڌين کان وڌيڪ آ ۽ پوءِ هڪڙي پاسي مرڪزي ڪامورا، ٻئي پاسي توبچي ٽئين پاسي هي مخالف همراهه ۽ چوٿين پاسي اسان جي سنڌ جا ئي پنهنجا مفاد پرست ماڻهو جيڪي غداري ڪندي ڪا به دير ڪو نه ڪندا ۽ نه ڪندا آهن ئي جنهن ڳالهه جي خبر هرڪنهن کي آ.

تنهن ڪري خدارا مون تي ڪاوڙ نه ڪجو ۽ ڪم جي ڳالهه ڪري سنڌين جي مستقبل ۽ بهبود لاءِ ڪجهه عملي قدم کڻو ته واهه نه ته پوءِ ٿورڙي ئي عرصي ۾ اسان جا نوجوان، ڳڀرو ۽ سهڻا جوان سنڌي پيٽ پيٽ جي باهه وسائڻ خاطر وتندا گهٽين ۾ ڪاڳر ميڙيندا.

ڏکيو لڳيو ته مان هزار ڀيرا معافي طلب آهيان پر  مان به پنهنجيءَ راءِ رکڻ جو حق ٿو رکان ۽ شايد غلط به هجان. چڱو هاڻي يار زندهه صحبت باقي.